گرانول نایلون چیست؟ | راهنمای کامل انواع، قیمت و کاربرد

نایلون، که با نام فنی پلی آمید (Polyamide) شناخته می‌شود، یک پلیمر مهندسی کلیدی با ویژگی‌های برجسته‌ای همچون استحکام مکانیکی بالا، مقاومت حرارتی عالی و مقاومت در برابر سایش است. این خواص منحصربه‌فرد، نایلون را به یک انتخاب ایده‌آل برای تولید قطعات صنعتی و مهندسی تبدیل کرده است. برای استفاده از این پلیمر پیشرفته در فرآیندهای تولیدی مانند تزریق پلاستیک، آن را به شکل دانه‌های کوچک و یکنواختی به نام گرانول نایلون در می‌آورند.

بازار گرانول نایلون شامل طیف وسیعی از انواع و گریدهای کیفی مختلف، از مواد نو پتروشیمی گرفته تا گریدهای متنوع بازیافتی است. انتخاب صحیح گرید مناسب برای هر کاربرد، تأثیر مستقیمی بر کیفیت محصول نهایی و هزینه‌های تولید دارد. ما در این راهنمای جامع، به عنوان یک مرجع کامل برای خریداران و تولیدکنندگان، به بررسی انواع گرانول نایلون، روش‌های تشخیص کیفیت، کاربردهای اصلی و عوامل تأثیرگذار بر قیمت آن خواهیم پرداخت.

گرانول نایلون، که نام فنی و صحیح‌تر آن گرانول پلی آمید (Polyamide) است، به دانه‌های کوچک پلیمری گفته می‌شود که از خانواده پلیمرهای مهندسی به شمار می‌روند. این محصول به دلیل زنجیره مولکولی خاص خود، دارای خواص فیزیکی و مکانیکی برجسته‌ای است که آن را از پلاستیک‌های معمولی مانند پلی‌اتیلن متمایز می‌کند. مهم‌ترین این ویژگی‌ها عبارتند از استحکام کششی بالا، مقاومت عالی در برابر سایش، سختی، مقاومت حرارتی مطلوب و قابلیت تحمل بارهای مکانیکی سنگین.

این گرانول‌ها از دو منبع اصلی تولید می‌شوند:

  1. گرانول مواد نو (Virgin): این گرانول‌ها محصول مستقیم فرآیند پلیمریزاسیون در واحدهای پتروشیمی هستند. در این فرآیند پیچیده، مونومرها در شرایط خاص دما و فشار در دستگاه‌هایی به نام راکتور پلی آمید با یکدیگر واکنش داده و زنجیره‌های بلند پلیمر را تشکیل می‌دهند. این نوع گرانول دارای بالاترین کیفیت، خلوص و خواص کاملاً مشخص و یکنواخت است.
  2. گرانول بازیافتی (Recycled): این نوع گرانول از بازیافت ضایعات نایلونی حاصل از مصارف صنعتی (مانند ضایعات تولید پارچه یا قطعات) یا پس از مصرف (مانند تورهای ماهیگیری) به دست می‌آید. کیفیت و خواص این گرانول‌ها بسته به خلوص ضایعات ورودی و دقت فرآیند بازیافت، می‌تواند بسیار متغیر باشد.

عبارت «گرانول نایلون» یک اصطلاح بسیار کلی است. بازار این محصول شامل انواع مختلفی از گریدها با خواص، کیفیت و قیمت‌های بسیار متفاوت است. یک خریدار یا تولیدکننده حرفه‌ای باید با این دسته‌بندی‌ها آشنا باشد تا بتواند ماده اولیه مناسب برای کاربرد و بودجه خود را به درستی انتخاب کند. در این بخش، مهم‌ترین انواع گرانول نایلون را بر اساس منبع، فرآیند تولید و گرید آن بررسی می‌کنیم.

۱. بر اساس منبع تولید (مواد نو در مقابل بازیافتی)

این اصلی‌ترین و اولین سطح دسته‌بندی است که قیمت و کیفیت گرانول را تعیین می‌کند.

  • گرانول نایلون مواد نو: این گرانول‌ها محصول خالص و دست اول پتروشیمی‌ها هستند و بالاترین کیفیت و یکنواختی را دارند. مشخصه اصلی آن‌ها، رنگ طبیعی (معمولاً شفاف یا سفید شیشه‌ای)، خواص فیزیکی و مکانیکی ثابت و قابل اطمینان، و داشتن برگه اطلاعات فنی (دیتاشیت) مشخص از طرف سازنده است. این نوع گرانول برای تولید قطعات حساس و مهندسی که به حداکثر عملکرد و اطمینان نیاز دارند (مانند قطعات دقیق خودرو، تجهیزات الکتریکی و پزشکی) استفاده می‌شود و بالاترین قیمت را در بازار دارد.
  • گرانول نایلون بازیافتی: این گرانول‌ها از فرآوری ضایعات نایلونی به دست می‌آیند و به همین دلیل، یک گزینه اقتصادی‌تر محسوب می‌شوند. مشخصه اصلی آن‌ها، تنوع در کیفیت و ظاهر است. رنگ آن‌ها می‌تواند از شفاف و عسلی تا طوسی و مشکی، بسته به منبع ضایعات، متغیر باشد. خواص مکانیکی آن‌ها نیز ممکن است نسبت به مواد نو کمی ضعیف‌تر باشد. این نوع گرانول برای کاربردهای عمومی و تولید قطعاتی که حساسیت بالایی ندارند (مانند برخی قطعات پلاستیکی مبلمان، لوازم غیر صنعتی و…) یک انتخاب بسیار رایج و مقرون‌به‌صرفه است.

۲. بر اساس فرآیند تولید بازیافتی

در دسته گرانول‌های بازیافتی، خود روش تولید نیز باعث ایجاد دو نوع محصول با کیفیت و قیمت متفاوت می‌شود:

  • گرانول کندری: این نوع گرانول، محصول مستقیم خروجی دستگاه کندر است. همانطور که در مقالات دیگر اشاره شد، در این فرآیند، ضایعات نرم نایلون بر اثر اصطکاک به حالت خمیری درآمده و سپس با پاشش آب، به کلوخه‌های سخت تبدیل می‌شوند. این گرانول‌ها از مرحله ذوب کامل و فیلتراسیون در دستگاه اکسترودر عبور نکرده‌اند.
    • مشخصات: شکل ظاهری نامنظم و غیریکنواخت، شبیه به پاپ کورن یا خرده سنگ.
    • کاربرد: به دلیل قیمت بسیار پایین و عدم عبور از فیلتر مذاب، برای تولید محصولاتی که حساسیت کیفی ندارند (مانند برخی قطعات پلاستیکی ضخیم و ساده) به کار می‌رود.
  • گرانول رشته‌ای (یا عدسی): این نوع گرانول، محصول یک خط تولید کامل بازیافت است که شامل اکسترودر می‌باشد. در این فرآیند، مواد اولیه (که می‌تواند ضایعات خرد شده یا حتی گرانول کندری باشد) وارد اکسترودر شده، به طور کامل ذوب، همگن‌سازی و از فیلترهای مذاب عبور داده می‌شوند و در نهایت توسط دستگاه پلتایزر به دانه‌های یکنواخت تبدیل می‌گردند.
    • مشخصات: شکل ظاهری کاملاً یکنواخت و هم‌اندازه (استوانه‌ای یا عدسی).
    • کاربرد: این گرانول به دلیل خلوص بالاتر و خواص یکنواخت‌تر، کیفیت بسیار بالاتری دارد و برای تولید طیف وسیعی از محصولات، از جمله فیلم‌های نایلونی جدید و قطعات تزریقی با کیفیت، مناسب است. قیمت آن نیز به مراتب بالاتر از گرانول کندری است.

۳. بر اساس گرید و افزودنی‌ها

این دسته‌بندی بیشتر در حوزه گرانول‌های مواد نو و مهندسی مطرح است و به نوع شیمیایی پلیمر پایه و همچنین مواد تقویت‌کننده‌ای که به آن اضافه شده، اشاره دارد.

  • گریدهای مختلف پلی آمید (PA6 و PA66): نایلون (پلی آمید) خود دارای خانواده‌های مختلفی است که دو نوع آن از همه رایج‌تر هستند:
    • نایلون ۶ (PA6): این گرید، رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع پلی آمید است که تعادل خوبی بین خواص مکانیکی، چقرمگی و قیمت برقرار می‌کند.
    • نایلون ۶۶ (PA66): این گرید نسبت به PA6، دارای سختی، مقاومت حرارتی و استحکام مکانیکی بالاتری است و برای کاربردهای صنعتی سخت‌گیرانه‌تر، مانند قطعات موتور خودرو که با حرارت در تماس هستند، استفاده می‌شود.
  • گرانول نایلون الیاف‌دار (Glass-Filled – GF): این محصول یک نوع کامپاند مهندسی است که در فرآیند تولید، الیاف کوتاه شیشه به مذاب پلی آمید اضافه می‌شود. این کار باعث بهبود چشمگیر خواص مکانیکی گرانول می‌شود:
    • افزایش فوق‌العاده استحکام و سختی: قطعات تولید شده از این گرید، مقاومت بسیار بالاتری در برابر خمش و کشش دارند.
    • افزایش مقاومت حرارتی: این گرانول‌ها می‌توانند دماهای بالاتری را بدون تغییر شکل تحمل کنند.
    • کاهش جمع‌شدگی (Shrinkage): الیاف شیشه باعث پایداری ابعادی بهتر قطعه پس از فرآیند تزریق می‌شوند. این نوع گرانول معمولاً با درصدهای مختلف الیاف (مانند ۱۵٪، ۳۰٪ یا ۵۰٪) عرضه می‌شود (مثلاً PA6-GF30) و برای جایگزینی قطعات فلزی در کاربردهای مهندسی پیشرفته به کار می‌رود.

در بازار گرانول نایلون، به خصوص در حوزه مواد بازیافتی، کیفیت می‌تواند از یک تولیدکننده به تولیدکننده دیگر بسیار متفاوت باشد. یک خریدار آگاه نباید تنها بر اساس قیمت تصمیم‌گیری کند، بلکه باید ابزارهایی برای ارزیابی کیفی محصول در اختیار داشته باشد. در این بخش، به نکات عملی و فنی می‌پردازیم که به شما کمک می‌کند تا کیفیت گرانول نایلون را قبل از خرید، تا حد امکان بسنجید و از خرید خود اطمینان حاصل کنید.

۱. ارزیابی ظاهری (رنگ، شفافیت و یکنواختی دانه‌ها)

اولین، سریع‌ترین و ساده‌ترین قدم، بررسی دقیق ظاهر گرانول‌هاست. یک مشت از نمونه را برداشته و زیر نور مناسب، موارد زیر را با دقت بررسی کنید. این بررسی اولیه می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد کیفیت فرآیند تولید به شما بدهد.

  • یکنواختی ابعاد: گرانول‌های باکیفیت که از یک خط تولید استاندارد (شامل اکسترودر و پلتایزر) خارج شده‌اند، باید از نظر شکل و اندازه کاملاً یکدست و همسان باشند. وجود حجم زیادی از دانه‌های بسیار درشت یا بسیار ریز (که به آن خاکه یا پودر گفته می‌شود) در نمونه، نشان‌دهنده ضعف در فرآیند برش یا عدم استفاده از سیستم سرند برای سایزبندی نهایی است. این عدم یکنواختی می‌تواند باعث ایجاد مشکل در تغذیه دستگاه‌های شما شود.
  • رنگ و شفافیت: این فاکتور به خصوص در گرانول‌های بازیافتی، یک شاخص کلیدی قیمت و کیفیت است. یک قانون کلی در بازار وجود دارد: هرچه گرانول روشن‌تر و شفاف‌تر باشد، باکیفیت‌تر و گران‌تر است.
    • بی‌رنگ و شفاف: این گرید بالاترین کیفیت را دارد و نشان می‌دهد که از ضایعات تمیز، شفاف و بدون رنگ تولید شده است. مزیت بزرگ آن این است که می‌توان آن را با افزودن مستربچ به هر رنگ دلخواهی درآورد.
    • عسلی یا کرم: این گرید که رنگی شبیه به عسل دارد، گرید متوسط و رایجی است و نشان‌دهنده کیفیت قابل قبول در فرآیند تولید است.
    • طوسی، سبز یا تیره: این رنگ‌ها نشان‌دهنده استفاده از ضایعات مخلوط و رنگی در تولید است. این گریدها ارزان‌تر بوده و کاربرد آن‌ها محدود به تولید قطعات مشکی یا تیره رنگ است.
  • وجود ناخالصی: نمونه را به دقت بررسی کنید. وجود نقاط سیاه رنگ در دانه‌های گرانول یک نشانه منفی است و می‌تواند به دلیل سوختگی مواد در دمای بالای اکسترودر یا وجود ناخالصی‌های سوخته باشد. هرگونه ذره خارجی دیگر مانند تکه‌های ریز کاغذ، چوب یا ذرات فلزی براق نیز نشانه ضعف در فرآیند شستشو و به خصوص فیلتراسیون مذاب است و کیفیت محصول را به شدت پایین می‌آ آورد.

۲. مشخصات فنی کلیدی در دیتاشیت

برای یک خرید حرفه‌ای، هیچ چیز جایگزین بررسی برگه اطلاعات فنی یا دیتاشیت (TDS) محصول نمی‌شود. در ادامه، سه مورد از مهم‌ترین پارامترها در دیتاشیت گرانول نایلون را بررسی می‌کنیم.

  • شاخص جریان مذاب (Melt Flow Index – MFI): این مهم‌ترین پارامتر فنی برای یک تولیدکننده است و نشان می‌دهد پلیمر در حالت مذاب چقدر روان است. MFI بالا به معنای روان بودن زیاد (مناسب برای تزریق پلاستیک) و MFI پایین به معنای غلظت زیاد و استحکام مذاب (مناسب برای اکستروژن) است. انتخاب گرانول با MFI نامناسب منجر به مشکلات جدی در تولید خواهد شد.
  • چگالی (Density): این پارامتر بر وزن نهایی و هزینه قطعه تأثیر می‌گذارد. چگالی نایلون خالص حدود ۱.۱۴ g/cm³ است. در کامپاندهای الیاف‌دار، این عدد به شکل قابل توجهی بالاتر است. با دانستن چگالی، می‌توانید محاسبه کنید که از هر کیلوگرم گرانول، چه تعداد قطعه می‌توانید تولید کنید.
  • میزان رطوبت (Moisture Content): این پارامتر برای گرانول نایلون یک موضوع حیاتی است، زیرا نایلون به شدت جاذب رطوبت (Hygroscopic) است. اگر گرانول نایلون با رطوبت بالا فرآوری شود، در دمای بالای دستگاه، رطوبت به بخار تبدیل شده و باعث شکستن زنجیره‌های مولکولی پلیمر (هیدرولیز) می‌شود. این اتفاق منجر به ایجاد رگه‌های نقره‌ای روی قطعه، شکنندگی شدید و افت فاجعه‌بار خواص مکانیکی می‌شود. به همین دلیل، گرانول نایلون باید همیشه قبل از استفاده، در خشک‌کن‌های صنعتی مخصوص به طور کامل خشک شود.

۳. تست‌های عملی ساده (آزمون شعله و بو)

در غیاب دیتاشیت یا برای راستی‌آزمایی اولیه، اپراتورهای باتجربه از چند تست عملی ساده برای تشخیص نوع و کیفیت حدودی پلیمر استفاده می‌کنند. (توجه: این تست‌ها باید با رعایت کامل اصول ایمنی انجام شوند).

  • آزمون شعله (Flame Test): یک دانه گرانول را با انبر گرفته و به آرامی به شعله نزدیک کنید. نایلون خالص دارای مشخصات سوختن زیر است:
    • به سختی آتش می‌گیرد و معمولاً پس از خروج از شعله، خود به خود خاموش می‌شود (Self-extinguishing).
    • شعله آن در پایه آبی و در نوک، زرد-نارنجی است.
    • در حین سوختن، ذوب شده، کف کرده و چکه می‌کند.
  • آزمون بو (Odor Test): مشخص‌ترین راه برای شناسایی نایلون، بوی آن پس از خاموش کردن شعله است. دود حاصل از سوختن نایلون، بویی بسیار مشخص و تند، شبیه به بوی سوختن مو یا پشم دارد. این بو به دلیل ساختار شیمیایی پلی آمیدی آن است و راهی عالی برای تمایز آن از پلیمرهای دیگر مانند پلی‌پروپیلن (که بویی شبیه به شمع در حال سوختن دارد) می‌باشد.

خواص مکانیکی، حرارتی و شیمیایی برجسته گرانول نایلون (پلی آمید)، آن را به یک پلیمر مهندسی پرکاربرد برای تولید قطعاتی تبدیل کرده است که پلاستیک‌های معمولی مانند پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در آن شرایط کارایی لازم را ندارند. این گرانول‌ها عمدتاً در دو فرآیند اصلی صنعتی، یعنی تزریق پلاستیک و اکستروژن، به کار گرفته می‌شوند.

۱. در صنعت تزریق پلاستیک

این حوزه، بزرگترین و متنوع‌ترین زمینه مصرف گرانول نایلون است. مقاومت بالا در برابر ضربه، سایش و حرارت، نایلون را به گزینه‌ای ایده‌آل برای تولید قطعات کاربردی و تحت فشار تبدیل کرده است.

  • قطعات خودرو: این صنعت بزرگترین مصرف‌کننده نایلون‌های مهندسی است. قطعاتی مانند منیفولدهای هوای موتور، درپوش‌های موتور، فن‌های رادیاتور، چرخ‌دنده‌های داخلی (مانند چرخ‌دنده برف‌پاک‌کن)، بست‌ها و کلیپس‌های مختلف به دلیل مقاومت در برابر حرارت و مواد شیمیایی از گرانول پلی آمید (به خصوص گریدهای الیاف‌دار) ساخته می‌شوند.
  • قطعات صنعتی و ماشین‌آلات: به دلیل خاصیت خود-روانکاری و مقاومت بالا در برابر سایش، از گرانول نایلون برای ساخت جایگزین قطعات فلزی استفاده می‌شود. قطعاتی مانند چرخ‌دنده‌های صنعتی، بوش‌ها، یاتاقان‌ها، رولیک‌ها و قرقره‌ها نمونه‌هایی از این کاربرد هستند.
  • ابزارآلات برقی: بدنه‌ و دستگیره ابزارهای برقی مانند دریل‌ها و فرزها که نیاز به مقاومت بالا در برابر ضربه و حرارت دارند، اغلب از گریدهای تقویت‌شده نایلون تولید می‌شوند.
  • لوازم خانگی و ورزشی: قطعات متحرک و تحت فشار در لوازم خانگی (مانند چرخ‌دنده‌های چرخ گوشت) و اتصالات و بست‌های مقاوم در تجهیزات ورزشی و کوهنوردی از دیگر کاربردهای این ماده است.

۲. در صنعت اکستروژن (Extrusion)

اگرچه حجم مصرف نایلون در اکستروژن کمتر از تزریق است، اما محصولات تولیدی در این بخش بسیار تخصصی و با ارزش افزوده بالا هستند.

  • تولید فیلم و ورق: از گرانول نایلون برای تولید فیلم‌های چندلایه بسته‌بندی مواد غذایی (مانند بسته‌بندی گوشت و پنیر) استفاده می‌شود. لایه پلی آمیدی در این فیلم‌ها به عنوان یک سد عالی در برابر نفوذ اکسیژن عمل کرده و ماندگاری محصول را افزایش می‌دهد.
  • تولید لوله و شلنگ: لوله‌های پنوماتیک، شلنگ‌های سوخت و روغن در خودرو و لوله‌های انتقال مواد شیمیایی به دلیل مقاومت شیمیایی بالای نایلون از این ماده ساخته می‌شوند.
  • تولید الیاف و نخ: این یکی از قدیمی‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای پلی آمید است که در صنعت نساجی برای تولید انواع نخ فرش، پوشاک، طناب‌های صنعتی و تورهای ماهیگیری به کار می‌رود.
  • تولید مونوفیلامنت و پروفیل: از اکستروژن گرانول نایلون برای تولید محصولات تک‌رشته‌ای مانند نخ‌های ماهیگیری، الیاف مسواک و برس‌های صنعتی استفاده می‌شود. همچنین میلگردهای توپر نایلونی نیز با این روش تولید شده و سپس برای ساخت قطعات خاص، تراشکاری می‌شوند.

قیمت گرانول نایلون، به خصوص گریدهای بازیافتی، یک عدد ثابت نیست و به صورت روزانه یا هفتگی تحت تأثیر عوامل مختلفی در بازار نوسان می‌کند. یک خریدار یا فروشنده حرفه‌ای باید با این عوامل آشنا باشد تا بتواند بهترین تصمیم را در زمان مناسب بگیرد. در ادامه، سه عامل اصلی و تعیین‌کننده در قیمت‌گذاری این محصول را بررسی می‌کنیم.

۱. قیمت مواد اولیه (مواد نو پتروشیمی در مقابل قیمت ضایعات)

این عامل، اصلی‌ترین و پایه‌ای‌ترین فاکتور در تعیین قیمت است.

  • برای گرانول مواد نو: قیمت این گریدها مستقیماً به قیمت جهانی مواد اولیه پتروشیمی (مانند کاپرولاکتام برای PA6) و قیمت نفت خام بستگی دارد. لیست قیمت شرکت‌های بزرگ پتروشیمی، مبنای قیمت‌گذاری در کل بازار مواد نو است.
  • برای گرانول بازیافتی: قیمت این گریدها به قیمت ضایعات نایلون در بازار بستگی دارد. هرچه تقاضا برای گرانول بازیافتی بیشتر باشد و در مقابل، حجم ضایعات تمیز و تفکیک‌شده در بازار کمتر باشد، قیمت ضایعات افزایش یافته و به تبع آن، قیمت گرانول بازیافتی نیز بالا می‌رود. هزینه‌های مربوط به جمع‌آوری، تفکیک، شستشو و حمل‌ونقل ضایعات، بخش قابل توجهی از قیمت تمام شده گرانول بازیافتی را تشکیل می‌دهد.

۲. درجه کیفیت و خلوص گرانول

پس از مواد اولیه، کیفیت خود محصول، مهم‌ترین عامل در قیمت‌گذاری است. دو محموله گرانول بازیافتی می‌توانند قیمت‌های بسیار متفاوتی داشته باشند.

  • رنگ: همانطور که اشاره شد، رنگ یک شاخص کلیدی است. گرانول‌های بی‌رنگ و شفاف بالاترین قیمت را دارند، زیرا قابلیت استفاده در تولید هر محصول رنگی را دارند. پس از آن، گریدهای عسلی، و در نهایت گریدهای طوسی و مشکی قرار دارند که ارزان‌ترین قیمت را به خود اختصاص می‌دهDEN.
  • فرآیند تولید: گرانول‌های رشته‌ای که از خط تولید کامل شامل اکسترودر و فیلتراسیون مذاب عبور کرده‌اند، به دلیل خلوص، یکنواختی و کیفیت بالاتر، همیشه گران‌تر از گرانول‌های کندری هستند.
  • خواص فنی: گرانول‌هایی که دارای دیتاشیت فنی بوده و مشخصاتی مانند MFI آن‌ها در یک بازه مشخص و ثابت قرار دارد، ارزش بیشتری نسبت به گریدهای نامشخص و عمومی دارند.

۳. عرضه و تقاضا در بازار

مانند هر کالای دیگری، قیمت گرانول نایلون تابع مستقیم قانون عرضه و تقاضا است.

  • تقاضا: رونق یا رکود در صنایع مصرف‌کننده اصلی مانند صنعت خودرو، لوازم خانگی و ساختمان‌سازی، تأثیر مستقیمی بر میزان تقاضا و در نتیجه قیمت گرانول‌های مهندسی مانند نایلون دارد.
  • عرضه: میزان تولید کارخانه‌های پتروشیمی (برای مواد نو) و حجم ضایعات قابل بازیافت جمع‌آوری شده در بازار (برای مواد بازیافتی)، سمت عرضه را تعیین می‌کند. هر عاملی که باعث کاهش عرضه شود (مانند توقف تولید یک پتروشیمی یا کاهش جمع‌آوری ضایعات)، می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها شود.

تولید گرانول نایلون بسته به اینکه از مواد نو پتروشیمیایی باشد یا از ضایعات بازیافتی، دو مسیر متفاوت را طی می‌کند.

تولید از مواد نو: در این روش، گرانول نایلون محصول نهایی یک فرآیند پیچیده شیمیایی به نام پلیمریزاسیون است که در واحدهای پتروشیمی انجام می‌شود. در مراحل بعدی، این پلیمر خالص ممکن است در یک خط تولید کامپاندینگ با افزودنی‌های دیگر (مانند الیاف شیشه یا رنگدانه‌ها) ترکیب شود تا خواص مهندسی مورد نظر را پیدا کند. این فرآیند شامل ذوب کردن مواد در اکسترودر دو ماردون و سپس شکل‌دهی به صورت گرانول است.

تولید از ضایعات بازیافتی: این روش که در بازار داخلی رایج‌تر است، شامل چند مرحله کلیدی است:

  1. آماده‌سازی: ابتدا ضایعات نایلونی (مانند فیلم، پارچه یا قطعات پلاستیکی) خرد شده و در صورت نیاز شسته می‌شوند. اگر ضایعات از نوع فیلمی و سبک باشند، در دستگاه کندر فشرده و سنگین می‌شوند.
  2. اکستروژن: مواد آماده شده وارد اکسترودر شده، ذوب، همگن‌سازی و از فیلترهای مخصوص برای حذف ناخالصی‌ها عبور داده می‌شوند.
  3. گرانول‌سازی: در نهایت، مذاب پلاستیک توسط دستگاه پلتایزر (رشته‌ای یا واتررینگ) به دانه‌های گرانول تبدیل می‌شود.

مطالعه بیشتر: فرآیند تولید گرانول تایلون، به خصوص در مقیاس صنعتی، نیازمند ماشین‌آلات پیچیده و دانش فنی دقیق است. ما در مقاله‌ای جداگانه و به صورت کاملاً جامع، به تمام جزئیات «خط تولید گرانول پلاستیک» از جمله معرفی تخصصی تجهیزات (اکسترودر، کندر و…) و مراحل کامل هر فرآیند پرداخته‌ایم. برای کسب اطلاعات عمیق در این زمینه، پیشنهاد می‌کنیم این راهنمای کامل را مطالعه کنید.

در این بخش به چند پرسش رایج و مهم در مورد گرانول نایلون پاسخ می‌دهیم تا اطلاعات کلیدی این راهنما را مرور و تکمیل کنیم.

این دو ماده از پرکاربردترین پلیمرها هستند اما خواص کاملاً متفاوتی دارند و به هیچ وجه قابل جایگزینی نیستند. تفاوت‌های اصلی آن‌ها عبارتند از:
خانواده پلیمر: نایلون یک پلیمر مهندسی است که برای کاربردهای سخت و تحت فشار طراحی شده است. پلی‌اتیلن یک پلیمر عمومی است که برای کاربردهای عمومی و بسته‌بندی استفاده می‌شود.
خواص مکانیکی: نایلون بسیار سخت‌تر، محکم‌تر و مقاوم‌تر به سایش است. پلی‌اتیلن نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر است.
مقاومت حرارتی: نایلون می‌تواند دماهای بسیار بالاتری را تحمل کند (دمای ذوب بالای ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد)، در حالی که پلی‌اتیلن در دماهای پایین‌تری (حدود ۱۱۰ تا ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد) ذوب می‌شود.
جذب رطوبت: نایلون به شدت جاذب رطوبت است و نیاز به خشک‌کردن دارد. پلی‌اتیلن تقریباً هیچ رطوبتی جذب نمی‌کند.
قیمت: به دلیل خواص برتر، گرانول نایلون به طور قابل توجهی گران‌تر از گرانول پلی اتیلن است.

بله، کاملاً ضروری است. این یکی از مهم‌ترین نکات در کار با نایلون است. پلی آمید یک پلیمر جاذب رطوبت (Hygroscopic) است، به این معنی که رطوبت هوا را به خود جذب می‌کند. اگر این رطوبت قبل از فرآوری (تزریق یا اکستروژن) از گرانول خارج نشود، در دمای بالای فرآیند به بخار تبدیل شده و باعث تخریب شیمیایی زنجیره‌های پلیمر (واکنش هیدرولیز) می‌شود. این اتفاق منجر به افت فاجعه‌بار خواص مکانیکی (شکنندگی شدید)، ایجاد حباب و رگه‌های نقره‌ای روی سطح قطعه نهایی می‌گردد. بنابراین، گرانول نایلون باید همیشه قبل از مصرف، برای چند ساعت در خشک‌کن‌های صنعتی مخصوص (Dehumidifying Dryer) در دمای حدود ۸۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود.

«گرانول عسلی» یک اصطلاح رایج در بازار گرانول‌های بازیافتی است. این عبارت به گرید کیفی از گرانول (چه نایلون و چه پلیمرهای دیگر) اطلاق می‌شود که کاملاً بی‌رنگ و شفاف نیست، اما رنگ تیره‌ای هم ندارد و یک ته‌رنگ شفاف و روشن شبیه به رنگ عسل دارد. این رنگ نشان می‌دهد که گرانول از ضایعات نسبتاً تمیز و بدون رنگدانه‌های تیره تولید شده است. در هرم کیفیتی مواد بازیافتی، گرید عسلی به عنوان یک گرید با کیفیت خوب تا متوسط، بالاتر از گریدهای تیره و مشکی و پایین‌تر از گریدهای کاملاً شفاف و بی‌رنگ، طبقه‌بندی می‌شود. این گرید برای تولید قطعاتی که رنگ نهایی آن‌ها اهمیت زیادی ندارد یا قرار است به رنگ‌های تیره درآیند، یک گزینه اقتصادی و مناسب است.

اشتراک گذاری