رولیک نوار نقاله

رولیک‌های نوار نقاله قطعات صنعتی استوانه‌ای شکلی هستند که تسمه نقاله را هنگام حرکت مواد در سطح افقی یا شیب‌دار حمایت و هدایت می‌کنند. این ویژگی یکی از خصوصیات غلطک نوار نقاله است. در برخی مدل‌ها، این رولیک‌ها به صورت آزاد، هرزگرد یا با محرک مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قطعات از جمله اجزای حیاتی سیستم‌های نوار نقاله هستند که در صنایع مختلف برای عملیات انتقال و جابجایی، ساخت و تولید، بسته‌بندی و انبارداری و غیره به کار می‌روند.

انواع رولیک یا غلتک نوار نقاله

غلطک یا رولیک‌ها در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند تا متناسب با نیازها و شرایط خاص هر صنعت و کاربرد باشند. شناخت انواع مختلف رولیک نوار نقاله می‌تواند به بهبود عملکرد و افزایش عمر مفید سیستم نقاله کمک کند. در ادامه به معرفی انواع مختلف رولیک نوار نقاله می‌پردازیم:

رولیک ثابت

این نوع رولیک‌ها بر روی یک محور ثابت نصب شده‌اند و خود رولیک‌ها حرکتی ندارند. حرکت این رولیک‌ها از طریق نصب یاتاقان در خط اصلی نوار نقاله تامین می‌شود.

رولیک‌های ثقلی

رولیک‌های ثقلی یکی از اجزای مهم در سیستم‌های نوار نقاله هستند که به دلیل طراحی خاص خود، امکان جابجایی مواد را بدون نیاز به نیروی خارجی فراهم می‌کنند. این رولیک‌ها با استفاده از وزن مواد برای حرکت غلتک‌ها عمل می‌کنند و به همین دلیل در انتقال بارهای سبک و نیمه‌سنگین در سطوح شیبدار بسیار موثر هستند. انتخاب رولیک‌های ثقلی مناسب می‌تواند به افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک کند. در ادامه به معرفی انواع مختلف رولیک‌های ثقلی می‌پردازیم:

• رولیک پرسی: رولیک‌های پرسی از جمله غلتک‌های پرمصرف و یکبار مصرف هستند که طول عمر آنها به عمر لوله و بلبرینگ‌های به‌کاررفته در آنها بستگی دارد. این نوع رولیک‌ها در صنایع و معادن مختلف بیشترین کاربرد را دارند و از نظر اقتصادی و قیمتی، گزینه‌ای بهینه محسوب می‌شوند.
• رولیک تعویضی: رولیک‌های تعویضی از جمله غلتک‌های مورد استفاده در صنایع سنگین هستند. این رولیک‌ها به دلیل قابلیت تعویض بلبرینگ و قطعات سیل‌بندی (sealing)، در برخی صنایع به عنوان رولیک‌های جوشی شناخته می‌شوند. در صورتی که طول عمر لوله و شافت کافی باشد، این نوع رولیک‌ها از نظر اقتصادی گزینه مناسبی هستند.
• رولیک مخروطی: رولیک‌های مخروطی از جمله غلتک‌های مورد استفاده در صنایع خاص هستند که به دلیل شکل مخروطی‌شان، برای جلوگیری از حرکت ناخواسته قطعات در حال انتقال طراحی شده‌اند. این رولیک‌ها در انواع متریال‌های مختلف مانند فلزی و پلی‌اتیلن ساخته و تولید می‌شوند.
• رولیک ضربه‌گیر: رولیک‌های ضربه‌گیر از جمله غلتک‌های پرکاربرد در صنایع سیمان و معادن وابسته هستند که به منظور حمایت و جلوگیری از آسیب به تسمه نقاله در نقاط بارریزی و بازگشت استفاده می‌شوند. این نوع رولیک‌ها در مدل‌های مختلف با رینگ‌های لاستیکی پیوسته یا دیسک‌های تکه‌تکه تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
• رولیک‌های محرک: این نوع رولیک‌ها با بهره‌گیری از نیروی مثبت دریافتی از الکتروموتور یا سیستم چرخ‌دنده، محصولات را به سمت نقطه هدف هدایت می‌کنند. این مدل از سیستم انتقال رولیکی برای بارهای سنگین، مسیرهای شیب‌دار و کاربردهایی که نیاز به کنترل دقیق سرعت دارند، بهترین گزینه محسوب می‌شود.
• رولیک تفلونی: رولیک‌های تفلونی یا پلی‌اتیلن دارای مقاومت شیمیایی و حرارتی در محدوده دمایی 40 تا 60 درجه سانتی‌گراد هستند. از ویژگی‌های برجسته این رولیک‌ها می‌توان به مقاومت در برابر انجماد، سایش، رطوبت کم، ثبات ابعادی و مقاومت پلی‌اتیلن در برابر اشعه UV اشاره کرد.
• رولیک راهنما: رولیک‌های راهنما برای کنترل تسمه و جلوگیری از انحراف و خروج ناگهانی تسمه استفاده می‌شوند. این غلتک‌ها به‌صورت منحصربه‌فرد و بر اساس سفارش مشتری طراحی و تولید می‌شوند.

• رولیک استیل: رولیک‌های استیل، به دلیل مزایایی مانند قابلیت شستشو و ضدعفونی بی‌دغدغه، به طور گسترده در صنایع غذایی، آشامیدنی، دارویی، عملیات حرارتی و جوشکاری، و محیط‌های مرطوب با احتمال زنگ‌زدگی بالا استفاده می‌شوند. با توجه به قیمت بالای این رولیک‌ها، معمولاً بر اساس سفارش مشتری ساخته و تولید می‌شوند.
• رولیک گالوانیزه: رولیک‌های گالوانیزه به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردی مانند مقاومت در برابر تنش‌های مکانیکی ناشی از حمل و نقل، هزینه کمتر نسبت به سایر گریدهای فولادی، و مقاومت در برابر دما، در صنایع مختلف کاربرد ویژه‌ای دارند. این رولیک‌ها بیشتر در شرایط آب و هوایی مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما باید توجه داشت که این رولیک‌ها برای شستشو و تماس مداوم با آب و اسید مناسب نیستند.
• پلی وینیل کلراید (PVC): رولیک‌های روکش PVC بیشتر در صنایع غذایی و کاربردهای سبک به کار می‌روند، زیرا مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند، جذب عالی دارند و صدای کمتری تولید می‌کنند.
• فولاد ST37: رولیک‌های فولادی طراحی شده از این نوع فولاد ST37، کاربرد گسترده‌ای در بسیاری از صنایع دارند و به دلیل مقاومت ویژه و مطلوب در برابر سایش و پارگی، مورد توجه و رضایت صنایع قرار گرفته‌اند.

اجزا و قطعات تشکیل دهنده رولیک

برای تضمین کیفیت و عملکرد بهینه رولیک‌ها، ساختار آن‌ها بسیار مهم است. طراحی و تولید این قطعات با استفاده از مواد با کیفیت و تکنولوژی پیشرفته انجام می‌شود. دقت در ساخت و مونتاژ نیز تأثیر مستقیمی بر عملکرد و طول عمر آن دارد. اجزا و قطعاتی که رولیک را تشکیل می‌دهند، عبارتند از؛

• لوله: رولیک از لوله فولادی گرید ST37 با دقت بالا و درز مخفی ساخته می‌شود. ضخامت دیواره یکسان آن برای تعادل و کنترل لرزش بسیار مؤثر است. این لوله‌ها با استفاده از ماشین‌های CNC جهت دستیابی به دقت بالا، ماشین‌کاری می‌شوند. برای افزایش طول عمر، رنگ‌آمیزی پودری الکترو استاتیک یا روغنی طبق سفارش مشتری انجام می‌شود.
• شافت: از گریدهای فولادی (ST37 یا ST52) با فرآیند کشش سرد و تلرانس دقیق ساخته می‌شود تا تناسب کامل با بلبرینگ را فراهم کند. این شافت‌ها با استفاده از دستگاه‌های CNC ماشین‌کاری شده و دارای شیار مخصوص جهت قرارگیری خار برای جلوگیری از خروج بلبرینگ هستند. پس از تولید، این شافت‌ها به خط تولید مونتاژ ارسال می‌شوند.
• محفظه قرارگیری بلبرینگ: این محفظه از ورق فولاد کشش سرد با کیفیت بالا و بدون پلیسه ساخته می‌شود. تلرانس دقیق و سطح صاف آن برای همسان‌سازی کامل با بلبرینگ طراحی شده است. این محفظه‌ها به صورت انبوه تولید می‌شوند و چرخش هم‌محور بلبرینگ را فراهم می‌کنند.
• بلبرینگ‌ها: بلبرینگ‌های ساچمه‌ای انتخاب شده برای رولیک‌ها باید دارای دقت بالا (P5) و لقی شعاعی (C4) باشند تا عملکرد بهینه‌ای داشته باشند. این بلبرینگ‌ها به منظور کاهش سایش و صدای کمتر، از قبل گریس‌کاری می‌شوند.
• سیستم آب‌بندی هزار تویی: این سیستم آب‌بندی چندمرحله‌ای شامل درب فلزی است که از ورود گرد و غبار جلوگیری می‌کند و محل قرارگیری بلبرینگ، رینگ‌های پلاستیکی، آب‌بندی‌های داخلی و واشر لاستیکی خارجی را در بر می‌گیرد تا مانع ورود آب به داخل رولیک شود. برای بهبود عملکرد و کاهش نیاز به نگهداری، داخل رولیک‌ها از پیش با گریس روانکاری شده است.

موارد بالا شامل قطعات و ویژگی‌های ضروری برای تولید رولیک صنعتی با کیفیت بالا هستند که در کاربردهای صنعتی و نیمه‌صنعتی استفاده می‌شوند.

رولیک‌ها در کدام صنایع کاربرد دارند؟

• معادن
• کارخانه های فولاد
• کارخانه های سیمان
• نیروگاه ها
• کارخانه های تولید مواد شیمیایی
• بنادر دریایی
• انبار داری

ویژگی‌های مطلوب رولیک صنعتی

•  T.I.R پایین: دستیابی به حداقل مقاومت اصطکاکی و چرخش روان.
• جوش‌های محافظت‌شده: استفاده از جوشکاری تمام اتوماتیک بین درپوش و لوله برای جلوگیری از سایش تسمه‌های نقاله.
•  آب‌بندی موثر: آب‌بندی هزار تایی که به طور موثری مانع از ورود گرد و غبار، آب و آلاینده‌ها می‌شود.
• بدون نیاز به تعمیر و نگهداری: این نوع رولیک‌ها نیاز به روانکاری منظم ندارند.

هنگام انتخاب رولیک‌های نوار نقاله به چه نکاتی باید توجه کرد؟

• قطر غلتک: قطر رولیک باید متناسب با وزن و اندازه مواد منتقل شونده باشد. رولیک‌های با قطر بیشتر قادر به تحمل مواد بیشتری هستند.
• ضخامت لوله: ضخامت لوله مستقیماً با میزان تحمل بار رولیک مرتبط است. لوله باید به گونه‌ای باشد که در مقابل وزن مواد حمل شونده مقاوم باشد و هیچ‌گونه تغییر شکل یا خمیدگی نداشته باشد.
•  نوع بلبرینگ: نوع بلبرینگ تأثیر زیادی بر کیفیت و طول عمر رولیک دارد. بلبرینگ‌ها بر ظرفیت بار، سرعت انتقال، نیاز به تعمیر و نگهداری و همچنین کاهش صدا تأثیرگذار هستند.
• روکش سطحی: برخی از رولیک‌ها دارای روکش سطحی لاستیکی یا سایر پلیمرها هستند که نسبت به رولیک‌های معمولی عملکرد و کارایی بهتری در صنایع خاص دارند.

مشاوره در خرید و انتخاب رولیک نوار نقاله

خرید و انتخاب رولیک‌های نوار نقاله نیازمند مشاوره و دقت در بررسی چندین عامل مهم است. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:

• نوع نوار نقاله: تعیین کنید که نوار نقاله شما ثقلی است یا محرک، زیرا هر نوع نیازمندی‌ها و مشخصات خاص خود را دارد.
• مواد قابل حمل: وزن، اندازه و شکل اقلامی که قرار است توسط نوار نقاله حمل شوند بسیار مهم هستند. این ویژگی‌ها تأثیر مستقیمی بر انتخاب نوع و قطر رولیک دارند.
• سرعت و ظرفیت نوار نقاله: سرعت حرکت نوار نقاله و ظرفیت بارگذاری آن از عوامل مهم دیگری هستند که باید در نظر گرفته شوند تا رولیک مناسبی انتخاب شود.
• محیط کاری: شرایط محیطی مانند دما، رطوبت و وجود مواد شیمیایی نیز باید مورد توجه قرار گیرند. این عوامل می‌توانند بر جنس و پوشش سطحی رولیک تأثیرگذار باشند و نیاز به ویژگی‌های خاصی برای رولیک‌ها ایجاد کنند.

برای انتخاب مناسب‌ترین رولیک، در نظر گرفتن همه این عوامل به شما کمک می‌کند تا رولیکی با دوام و کارایی بالا داشته باشید. مشاوره با کارشناسان امید عمران سهند در این زمینه می‌تواند راهنمایی دقیق‌تری ارائه دهد.