علت انحراف نوار نقاله
علت انحراف نوار نقاله یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در صنایع مختلف با آن مواجه می‌شویم. نوار نقاله به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی در خطوط تولید، بارگیری، و انتقال مواد، نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش بهره‌وری دارد. عملکرد صحیح این سیستم، موجب کاهش هزینه‌های عملیاتی، افزایش سرعت جابجایی مواد و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی می‌شود. اما بروز انحراف در مسیر حرکت تسمه، می‌تواند تأثیرات منفی متعددی داشته باشد و منجر به ایجاد مشکلاتی در عملکرد کلی سیستم گردد.
علت انحراف نوار نقاله می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد که در صورت نادیده گرفته شدن، موجب کاهش طول عمر تجهیزات و افزایش هزینه‌های نگهداری خواهد شد. این مشکل می‌تواند باعث سایش نامتوازن تسمه نقاله، افزایش اصطکاک در رولیک‌ها و حتی ازکارافتادگی ناگهانی سیستم شود. در برخی موارد، شدت انحراف به حدی است که منجر به پارگی تسمه و ایجاد وقفه‌های ناخواسته در فرآیند تولید می‌گردد. از این رو، شناسایی دقیق علت انحراف نوار نقاله و به‌کارگیری راهکارهای مناسب برای جلوگیری از آن، امری ضروری در بهینه‌سازی عملکرد این تجهیزات محسوب می‌شود.
در ادامه این مقاله، دلایل بروز این مشکل و روش‌های مؤثر برای پیشگیری و اصلاح آن را بررسی خواهیم کرد.
آنچه در این مطلب می‌خوانید :
دلایل انحراف نوار نقاله
علت انحراف نوار نقاله می‌تواند ناشی از مجموعه‌ای از عوامل محیطی، فنی و عملیاتی باشد که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر حرکت تسمه تأثیر می‌گذارند. شناخت دقیق این عوامل به صنایع کمک می‌کند تا از مشکلات احتمالی جلوگیری کرده و عملکرد بهینه تجهیزات خود را حفظ کنند. در این بخش، مهم‌ترین دلایل این مشکل را بررسی می‌کنیم.
عوامل محیطی موثر بر انحراف نوار نقاله
شرایط محیطی نقش مهمی در عملکرد نوار نقاله دارند. عواملی مانند بادهای جانبی، تغییرات دمایی و تابش مستقیم نور خورشید می‌توانند موجب اعمال تنش‌های ناهمگن روی تسمه شده و در نتیجه باعث انحراف آن از مسیر اصلی شوند. این نوع انحراف معمولاً در نوار نقاله‌هایی که در فضاهای باز کار می‌کنند، بیشتر مشاهده می‌شود.
تأثیر بادهای جانبی و شرایط آب و هوایی
یکی از مهم‌ترین علل انحراف نوار نقاله در محیط‌های باز، تأثیر بادهای جانبی است. هنگامی که یک نوار نقاله در فضای باز قرار دارد، وزش بادهای شدید از طرفین باعث اعمال نیروی نامتقارن روی تسمه شده و آن را از مسیر اصلی خود منحرف می‌کند. این تأثیر به‌ویژه در نوار نقاله‌هایی که طول زیادی دارند یا در مناطق بادخیز نصب شده‌اند، بیشتر مشاهده می‌شود.
علاوه بر باد، شرایط جوی مانند بارندگی و برف نیز می‌توانند بر عملکرد سیستم تأثیر بگذارند. نفوذ آب به ساختار تسمه یا چسبیدن برف و یخ روی سطح آن، باعث افزایش وزن و توزیع نامتعادل نیرو روی نوار می‌شود که خود عاملی برای ایجاد انحراف خواهد بود.
راهکارها:
- نصب حفاظ‌های بادی در مسیر نوار نقاله در مناطق بادخیز
- اطمینان از سیستم‌های زهکشی مناسب برای جلوگیری از تجمع آب و یخ روی تسمه
- استفاده از تسمه‌هایی با روکش‌های مقاوم در برابر شرایط جوی نامساعد
تأثیر تابش نور خورشید و تغییرات دما
تابش مستقیم خورشید و نوسانات دمایی نیز می‌توانند از دیگر دلایل انحراف نوار نقاله باشند. در معرض تابش طولانی‌مدت، برخی از انواع تسمه‌ها دچار انبساط حرارتی شده و خاصیت مکانیکی خود را از دست می‌دهند. این تغییرات می‌توانند منجر به افزایش انعطاف‌پذیری در بخش‌هایی از تسمه شوند که در معرض نور مستقیم خورشید قرار دارند، درحالی‌که بخش‌های دیگر که در سایه قرار دارند، ساختار خود را حفظ می‌کنند. این وضعیت باعث ایجاد اختلاف در کشش تسمه و در نتیجه انحراف آن می‌شود.
علاوه بر این، تغییرات دمایی روز و شب، به‌ویژه در مناطق بیابانی یا سردسیر، باعث انقباض و انبساط مداوم تسمه شده که این پدیده می‌تواند در طولانی‌مدت منجر به تغییر فرم دائمی و کاهش کیفیت عملکرد آن گردد.
راهکارها:
- استفاده از تسمه‌های مقاوم در برابر اشعه ماورای بنفش (UV)
- رنگ‌آمیزی پوشش نوار نقاله با مواد بازتابنده برای کاهش جذب گرما
- استفاده از سایبان‌ها یا محافظ‌های حرارتی در مسیر نوار نقاله
عوامل فنی موثر انحراف تسمه نقاله
ساختار و تنظیمات مکانیکی کانوایر تأثیر مستقیمی بر عملکرد آن دارند. تنظیم نادرست رولیک‌ها، سایش قطعات و مشکلات فنی در بخش‌های مختلف سیستم می‌توانند از مهم‌ترین دلایل انحراف تسمه باشند. این مشکلات اگر به‌موقع شناسایی و برطرف نشوند، ممکن است منجر به خرابی‌های شدیدتر و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری شوند.
تنظیم نادرست رولیک‌ها و پولی‌ها
یکی از مهم‌ترین علل انحراف نوار نقاله، نصب یا تنظیم نادرست رولیک‌ها و پولی‌ها است. رولیک‌ها وظیفه هدایت تسمه را بر عهده دارند و هرگونه خطا در زاویه یا هم‌ترازی آن‌ها می‌تواند موجب انحراف تدریجی تسمه شود. به‌عنوان مثال، اگر یک رولیک نسبت به سایر رولیک‌ها کمی متمایل باشد، باعث می‌شود که تسمه به سمت آن کشیده شده و از مسیر خود منحرف شود.
همچنین، تنظیم نامناسب پولی‌های ابتدایی و انتهایی می‌تواند باعث اعمال کشش نامتقارن روی تسمه شده و انحراف آن را تشدید کند.
راهکارها:
- بررسی و تنظیم دقیق زاویه رولیک‌ها با ابزارهای اندازه‌گیری مناسب
- اطمینان از هم‌راستایی پولی‌های ابتدایی و انتهایی در زمان نصب و نگهداری
- استفاده از رولیک‌های خودتنظیم برای کاهش خطاهای ناخواسته
سایش و خرابی قطعات
استفاده مداوم از نقاله باعث فرسایش تدریجی قطعات مختلف، از جمله تسمه، رولیک‌ها و یاتاقان‌ها می‌شود. اگر سطح تسمه به‌طور نامتعادل ساییده شود، ضخامت آن در نقاط مختلف تغییر کرده و این تفاوت می‌تواند موجب کشیدگی ناهمگون و در نتیجه انحراف تسمه شود.
همچنین، خرابی در یاتاقان‌های رولیک‌ها می‌تواند منجر به چرخش نامتقارن شده و به‌مرور زمان باعث انحراف تسمه گردد.
راهکارها:
- بازرسی دوره‌ای رولیک‌ها و تعویض قطعات فرسوده
- استفاده از تسمه‌هایی با روکش مقاوم در برابر سایش
- روانکاری منظم یاتاقان‌های رولیک‌ها برای کاهش اصطکاک و افزایش طول عمر آن‌ها
گیر کردن مواد در بخش‌های مختلف
انباشت گرد و غبار، سنگ‌ریزه‌ها و سایر ذرات خارجی در مسیر حرکت تسمه می‌تواند مانعی برای حرکت یکنواخت آن ایجاد کند. اگر این مواد در یک طرف تسمه تجمع کنند، موجب افزایش اصطکاک در آن سمت شده و تسمه را از مسیر اصلی منحرف می‌کنند.
همچنین، در محیط‌های صنعتی که مواد حجیم مانند سیمان، گچ یا سنگ جابجا می‌شوند، ورود این مواد به بخش‌های متحرک نوار نقاله می‌تواند سبب تغییر مسیر حرکت آن شود.
راهکارها:
- تمیزکاری منظم سطح تسمه و قطعات متحرک
- استفاده از سیستم‌های خودتمیزشونده در نوار نقاله‌های صنعتی
- جلوگیری از تجمع مواد خارجی با نصب درپوش‌های محافظ روی بخش‌های حساس
عوامل مرتبط با بارگیری موثر بر انحراف نوار نقاله
بارگیری صحیح مواد روی تسمه نقاله از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر مواد به‌صورت نامتوازن یا خارج از مرکز روی تسمه ریخته شوند، نیروی نامتعادلی در حین حرکت ایجاد شده و این مسئله به‌مرور زمان باعث انحراف تسمه خواهد شد. علاوه بر این، استفاده از تسمه‌های نامناسب یا نصب نادرست آن‌ها نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل ایجاد این مشکل باشد.
بارگیری نامتعادل و خارج از مرکز
یکی دیگر از دلایل انحراف نوار نقاله، بارگیری نامتعادل است. هنگامی که مواد روی نوار به‌طور نابرابر توزیع شوند، وزن در یک سمت بیشتر شده و باعث کشیده شدن تسمه به آن سمت می‌شود. این مشکل در مواردی که اپراتورهای بارگیری دقت کافی در توزیع مواد ندارند یا سیستم‌های بارگیری به‌درستی تنظیم نشده‌اند، بیشتر دیده می‌شود.
راهکارها:
- استفاده از راهنماهای بارگیری برای توزیع یکنواخت مواد
- تنظیم دقیق محل ریزش مواد روی تسمه برای جلوگیری از توزیع نامتعادل
- نظارت مستمر بر فرآیند بارگیری و اصلاح تنظیمات در صورت نیاز
استفاده از تسمه‌های نامناسب یا اتصال نادرست آن‌ها
انتخاب نادرست تسمه نقاله، به‌ویژه از نظر جنس، ضخامت و ساختار، می‌تواند از علل انحراف نوار نقاله باشد. تسمه‌هایی که انعطاف‌پذیری بیش‌ازحد دارند، در اثر بارگذاری دچار کشش نامتقارن می‌شوند. از سوی دیگر، اگر محل اتصال تسمه‌ها به‌درستی انجام نشده باشد، ممکن است بخشی از تسمه در حین حرکت دچار نوسان شده و باعث تغییر مسیر گردد.
راهکارها:
- انتخاب تسمه مناسب با توجه به نوع بار و شرایط کاری
- اطمینان از اجرای صحیح فرآیند اتصال تسمه برای جلوگیری از نوسانات ناخواسته
- بررسی وضعیت تسمه پس از نصب و انجام اصلاحات لازم
در این بخش، مهم‌ترین علل انحراف نوار نقاله را بررسی کردیم. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل محیطی مانند باد و تغییرات دما، عوامل فنی نظیر تنظیم نامناسب رولیک‌ها و سایش قطعات، و همچنین عوامل مرتبط با بارگیری باشد. در بخش‌های بعدی، روش‌های اصلاح و پیشگیری از این مشکل را به‌طور دقیق بررسی خواهیم کرد.
اشتراک گذاری
