بتونیر

بتونیر یا میکسر بتن یکی از مهم‌ترین ماشین آلات عمرانی است که برای ترکیب مواد تشکیل دهنده بتن شامل سیمان، شن، ماسه و آب استفاده می‌شود. این دستگاه با مخلوط کردن مواد به صورت همگن، بتنی با کیفیت بالا و مناسب برای استفاده در پروژه‌های ساختمانی مختلف تولید می‌کند.

این دستگاه پرکاربرد با نام‌های ملات ساز، خلاطه، میکسر بتن یا مخلوط کن بتن نیز شناخته می‌شود که در انواع و ظرفیت‌های مختلفی موجود هستند و بسته به نیاز پروژه‌های ساختمانی کوچک و بزرگ، کاربرد دارند. استفاده از بتونیر باعث تسهیل و تسریع فرآیند ساخت و ساز می‌شود و به دستیابی به بتن با خواص مکانیکی و فیزیکی بهینه کمک می‌کند.

انواع بتونیر یا خلاطه

بتونیرها بر اساس نوع موتور، ظرفیت دیگ و ساختار فنی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:

انواع بتونیر بر اساس نوع موتور

• بتونیر برقی: این نوع میکسرها با استفاده از برق کار می‌کنند و برای مناطق شهری و مکان‌هایی که دسترسی به برق دارند مناسب هستند.
• بتونیر بنزینی: این دستگاه‌ها با موتور بنزینی کار می‌کنند و برای مکان‌هایی که دسترسی به برق ندارند، مناسب هستند.
• بتونیر دیزلی: این نوع میکسرها با موتور دیزل کار می‌کنند و برای پروژه‌های بزرگ و مکان‌های دور از دسترس برق مناسب هستند.

انواع بتونیر بر اساس ظرفیت دیگ

• بتونیرهای کوچک(آزمایشگاهی):
  • 120 لیتری
  • 140 لیتری
  • 160 لیتری
• بتونیرهای متوسط:
  • 250 لیتری
  • 300 لیتری
  • 350 لیتری
  • 400 لیتری
  • 500 لیتری
• بتونیرهای بزرگ:
  • 750 لیتری
  • 1000 لیتر و بالاتر

انواع میکسر بتن یا خلاطه بر اساس ساختار فنی

بتونیرها به طور کلی از نظر ساختار فنی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوندکه عبارتند از:

بتونیر دنده کمر (دنده دور)

این نوع بتونیر دارای یک چرخ دنده بزرگ است که در اطراف محفظه مخلوط کن قرار گرفته و دور تا دور آن را احاطه کرده است. این چرخ دنده بزرگ، به کمک موتور و مکانیزم دنده‌ای، محفظه مخلوط کن را به حرکت در می‌آورد. برخی از ویژگی‌های خلاطه دنده دور یا کمر عبارتند از:

• قدرت بیشتر: به دلیل استفاده از دنده‌های بزرگتر، این نوع بتونیر قدرت بیشتری دارد و برای مخلوط کردن مقادیر بیشتری از بتن مناسب است.
• ثبات بالا: دنده دور به دلیل طراحی خود، استحکام و ثبات بیشتری در حین کار دارد.
  مناسب برای پروژه‌های بزرگ: به دلیل ظرفیت و قدرت بالا، این نوع بتونیر برای پروژه‌های بزرگ ساختمانی و عمرانی مناسب است.

در حالت معمول ساختار دنده کمر برای بتونیرهای بالای ظرفیت 300 لیتر انتخاب و طراحی میشود.

بتونیر دنده زیر

در این نوع بتونیر، چرخ دنده‌های محرک در زیر محفظه مخلوط کن قرار دارند. این مکانیزم به جای دور تا دور، از زیر به محفظه مخلوط کن نیرو وارد می‌کند. برخی از ویژگی‌های خلاطه دنده زیر عبارتند از:

• طراحی جمع و جور: به دلیل قرارگیری دنده‌ها در زیر، این نوع بتونیر طراحی جمع و جورتر و فشرده‌تری دارد.
• مناسب برای پروژه‌های کوچک و متوسط: به دلیل ظرفیت کمتر نسبت به بتونیر دنده کمر، این نوع بتونیر برای پروژه‌های کوچکتر و متوسط مناسب‌تر است.
• هزینه نگهداری کمتر: به دلیل طراحی ساده‌تر و دسترسی آسان‌تر به قطعات، هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن کمتر است.

بتونیر رولیک لاستیک فشرده

این نوع ساختار فنی در دیگ‌های بزرگ‌تر با ظرفیت بیش از 750 لیتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.و دیگ به همراه یک رولیک از جنس لاستیک فشرده به محور گیربکس متصل می‌شود و چرخش گیربکس منجر به چرخیدن دیگ می‌شود.

مشخصات فنی و اجزای تشکیل دهنده بتونیر یا خلاطه

بتونیر یا میکسر بتن از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه خاصی در فرآیند تولید بتن دارند. مهم‌ترین اجزا و قطعاتی که میکسر بتن را تشکیل می‌دهند عبارتند از:

1. دیگ یا مخزن بتونیر (Drum):
   دیگ یا مخزن بتونیر قسمتی است که مواد مخلوط شونده (سیمان، آب، شن و ماسه) در آن ریخته می‌شوند. معمولاً از فولاد مقاوم ساخته می‌شود تا در برابر سایش و ضربه مقاومت داشته باشد. دیگ دارای تیغه‌های (روتور) داخلی برای مخلوط کردن بهتر مواد است. ظرفیت دیگ متغیر است و می‌تواند در نسخه های آزمایشگاهی از 120 لیتر تا 160 و در نسخه‌های کارگهی از 250 لیتر تا 1000 لیتر و بیشتر باشد.
2. موتور (Motor):
   موتور وظیفه تأمین نیروی لازم برای چرخش دیگ را بر عهده دارد و در انواع بنزینی، دیزلی و برقی موجود است. قدرت موتور معمولاً بر حسب اسب بخار (HP) یا کیلووات (kW) بیان می‌شود و متناسب با ظرفیت دستگاه انتخاب می‌شود.
3. شاسی (Frame):
   شاسی یا فریم، ساختاری است که تمامی اجزای بتونیر بر روی آن نصب می‌شوند که معمولاً از فولاد قوی ساخته می‌شود تا تحمل وزن دستگاه و مواد مخلوط شونده را داشته باشد.
4. گیربکس (Gearbox):
   گیربکس برای انتقال نیرو از موتور به دیگ استفاده می‌شود و به بهبود کارایی و کاهش استهلاک موتور کمک می‌کند.
5. پولی و تسمه (Pulleys and Belts):
   پولی‌ها و تسمه‌ها نیز برای انتقال نیرو از موتور به دیگ استفاده می‌شوند. تنظیم دقیق پولی‌ها و تسمه‌ها برای جلوگیری از لغزش و کارایی بهتر ضروری است.
6. تیغه‌های داخلی (Blades):
   تیغه‌های داخلی دیگ وظیفه مخلوط کردن مواد را بر عهده دارند و باید به گونه‌ای طراحی شوند که مواد را به خوبی مخلوط کرده و از چسبیدن مواد به دیواره دیگ جلوگیری کنند.
7. چرخ‌ها (Wheels):
   چرخ‌ها برای جابجایی آسان بتونیر استفاده می‌شوند که معمولاً  از چرخ‌های بزرگ و مقاوم برای تحمل وزن دستگاه و مواد استفاده می‌شود.
8. دسته کنترل (Control Handle):
   دسته کنترل برای تنظیم زاویه و تخلیه دیگ استفاده می‌شود. این دسته باید به راحتی قابل دسترسی و استفاده باشد.
9. مکانیزم تخلیه (Discharge Mechanism):
   این مکانیزم برای تخلیه بتن آماده از دیگ استفاده می‌شود که در انواع دستی، هیدرولیکی یا خودکار قابل طراحی است. سیستم تخلیه خلاطه باید به گونه‌ای طراحی شود که تخلیه بتن به راحتی و بدون هدررفت انجام شود.
10. سیستم ایمنی (Safety System):
    شامل قفل‌های ایمنی و سایر سیستم‌های حفاظتی است. سیستم‌های ایمنی باید از عملکرد صحیح دستگاه و جلوگیری از حوادث اطمینان حاصل کنند.
11. پمپ آب (Water Pump)
    برخی بتونیرها مجهز به پمپ آب هستند تا میزان دقیق آب مورد نیاز به دیگ اضافه شود. پمپ آب باید قابلیت تنظیم دقیق داشته باشد.

این اجزا به صورت هماهنگ با یکدیگر کار می‌کنند تا بتن را به صورت یکنواخت و همگن با کیفیت مطلوب تولید کنند. توجه به نگهداری و سرویس منظم این اجزا برای عملکرد بهینه بتونیر ضروری است.

کاربردهای میکسر بتونیر چیست؟

• مخلوط کردن بتن: اصلی‌ترین کاربرد بتونیرها ترکیب کردن مصالح مختلف (سیمان، شن، ماسه و آب) برای تولید بتن همگن است.
• ساخت ملات: بتونیرها برای تهیه ملات‌های مختلف از جمله ملات سیمانی، ملات گچی و ملات آهکی استفاده می‌شوند.
• ترکیب مواد افزودنی: برای اضافه کردن مواد افزودنی خاص به بتن، مانند فیبرها، رنگ‌ها یا مواد تسریع‌کننده.
• حمل و نقل بتن: بعضی بتونیرها قابلیت حمل و نقل بتن از محل تولید به محل مصرف را دارند.
• پروژه‌های ساختمانی کوچک: برای پروژه‌های ساختمانی کوچک و متوسط مانند ساخت فونداسیون‌ها، دیوارها و پیاده‌روها.
• پروژه‌های کشاورزی: در پروژه‌های کشاورزی برای ساخت سازه‌های کوچک مانند انبارها و آشیانه‌های حیوانات.
• تعمیرات و نگهداری: برای کارهای تعمیراتی در ساختمان‌ها، پل‌ها و جاده‌ها.
• کارهای هنری و تزئینی: در پروژه‌های هنری و تزئینی برای ساخت اشیاء و سازه‌های بتنی.
• تولید بلوک و آجر بتنی: استفاده در تولید بلوک‌ها و آجرهای بتنی در مقیاس کوچک.
• آزمایشگاه‌های مصالح ساختمانی: در آزمایشگاه‌ها برای تهیه نمونه‌های بتن جهت انجام آزمایش‌های مختلف.

مراحل ساخت بتن با خلاطه یا میکسر بتونیر

برای تولید بتن با کیفیت و مناسب، نیاز به ابزار و تجهیزات مناسب مانند میکسر بتونیر داریم. در ادامه به آموزش تولید انواع بتن با دستگاه خلاطه یا بتونیر میپردازیم.

مرحله ۱: آماده‌سازی مواد اولیه

• سیمان: سیمان معمولاً از نوع پرتلند است که برای ساخت بتن استفاده می‌شود.
• شن و ماسه: شن و ماسه به عنوان مواد پرکننده و استحکام‌دهنده بتن عمل می‌کنند.
• آب: آب برای فعال‌سازی سیمان و ایجاد واکنش شیمیایی لازم برای سخت شدن بتن مورد نیاز است.
• مواد افزودنی (اختیاری): موادی مانند روان‌کننده‌ها، مواد ضد آب و رنگ‌ها می‌توانند به بتن اضافه شوند تا ویژگی‌های خاصی به آن بدهند.

مرحله ۲: اندازه‌گیری و نسبت‌بندی مواد

نسبت صحیح مواد اولیه برای ساخت بتن با کیفیت بسیار مهم است. نسبت معمول برای بتن استاندارد به شرح زیر است:

• 1 واحد سیمان
• 2 واحد ماسه
•  3 واحد شن
• 0.5 واحد آب (بسته به شرایط و نوع سیمان ممکن است تغییر کند)

مرحله ۳: آماده‌سازی میکسر بتونیر

• بررسی و تمیز کردن: قبل از استفاده از بتونیر، آن را از نظر پاکیزگی و عملکرد بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که داخل میکسر تمیز و خالی از مواد قدیمی بتن باشد.
• روانکاری: بررسی کنید که خلاطه به درستی روانکاری شده باشد و هیچ‌گونه گیر یا نقصی در عملکرد آن وجود نداشته باشد.

مرحله ۴: مخلوط کردن مواد

• اضافه کردن آب: ابتدا مقدار معینی آب به میکسر اضافه کنید. معمولاً بهتر است با نیمی از مقدار مورد نیاز شروع کنید.
• اضافه کردن سیمان: سیمان را به آب اضافه کنید و میکسر را روشن کنید تا مخلوط اولیه حاصل شود.
• اضافه کردن شن و ماسه: به ترتیب ماسه و سپس شن را به مخلوط اضافه کنید.
• تکمیل آب: باقی‌مانده آب را به تدریج اضافه کنید تا مخلوط به قوام مطلوب برسد.
• مخلوط کردن: اجازه دهید میکسر به مدت 2-3 دقیقه کار کند تا همه مواد به خوبی با هم ترکیب شوند و مخلوطی همگن به دست آید.

 مرحله ۵: تخلیه و استفاده از بتن

• تخلیه: پس از تکمیل فرآیند مخلوط کردن، میکسر را متوقف کنید و بتن را در قالب‌ها یا محل مورد نظر تخلیه کنید.
• پرداخت: سطح بتن تخلیه شده را با استفاده از ابزار مناسب صاف و یکنواخت کنید.
• عمل‌آوری: بتن را به مدت حداقل 24 ساعت مرطوب نگه دارید تا به خوبی عمل آید و مقاومت نهایی خود را کسب کند.

نکات مهم در خصوص تولید بتن با بتونیر

• زمان مخلوط کردن: زمان مخلوط کردن نباید بیش از حد طولانی شود، زیرا ممکن است باعث افت کیفیت بتن شود.
• دمای محیط: دمای محیط در زمان ساخت بتن مهم است؛ در دماهای بسیار پایین یا بالا، ممکن است به تنظیمات خاصی نیاز باشد.
• نگهداری میکسر: بعد از هر بار استفاده، میکسر را به خوبی تمیز کنید تا از تجمع مواد و کاهش عمر مفید دستگاه جلوگیری شود.