تسمه نقاله

امروزه، با توسعه فرآیندهای صنعتی و افزایش حجم تولید، نیاز به انتقال پیوسته و دقیق مواد ضروری شده است. تسمه نقاله‌ها، به عنوان اجزای محوری در سیستم‌های انتقال، وظیفه جابجایی انواع مواد را با دقت و کارایی بالا بر عهده دارند. این تسمه‌ها با ساختارهای متنوع و ویژگی‌های فنی خاص، بهینه‌سازی و تسریع جریان مواد در خطوط تولید را ممکن می‌سازند.

تسمه نقاله یا نوار کانوایر چیست؟

تسمه نقاله یا نوار کانوایر نواری انعطاف‌پذیر و پیوسته است که به دور قرقره‌های دستگاه نوار نقاله، جهت جابجایی و انتقال مواد قرار می‌گیرد و اصلی‌ترین جزء سیستم‌های حمل‌ونقل صنعتی مدرن به شمار می‌رود. تسمه نقاله‌ها با اتصال به دستگاه کانوایر، به شکل یک نوار حلقه‌بسته درمی‌آیند و از طریق درام یا توپی که قدرت حرکتی خود را از الکتروموتور دریافت می‌کند، به چرخش درمی‌آیند. واژه‌ی Belt Conveyor در لاتین به معنای کمربند دستگاه انتقال از ترکیب دو کلمه‌ی Belt (کمربند) و Conveyor (ابزار انتقال) تشکیل شده است. این تسمه‌ها با تنوع در جنس و ساختار، از لاستیک و PVC گرفته تا توری‌های فلزی و نسوز، امکان انتقال انواع مواد را در شرایط و سرعت‌های مختلف فراهم می‌کنند و بخش وسیعی از نیازهای صنایع مختلف را پوشش می‌دهند.

انواع تسمه نقاله یا نوار کانوایر

تسمه نقاله‌ها، با توجه به نیازهای متنوع صنعتی و شرایط کاری مختلف، در انواع گوناگونی ساخته می‌شوند تا بتوانند به بهترین شکل ممکن وظیفه خود را در جابجایی مواد انجام دهند. این تنوع باعث می‌شود تا انتخاب تسمه مناسب، دقیق‌تر و بهینه‌تر انجام شود. به طور کلی، تسمه‌ها بر اساس جنس و کاربرد تقسیم‌بندی می‌شوند، که هر یک از این دسته‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند و به صنایع مختلف امکان می‌دهند تا متناسب با شرایط کاری و نوع مواد، بهترین انتخاب را داشته باشند. در ادامه، انواع تسمه نقاله‌ها از لحاظ جنس و کاربرد را بررسی خواهیم کرد.

انواع نوار کانوایر بر اساس جنس

تسمه نقاله‌ها با توجه به مواد سازنده و ویژگی‌های ساختاری، در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شوند. این تنوع باعث می‌شود تا تسمه‌ها بتوانند شرایط مختلف عملیاتی را تحمل کنند و نیازهای گوناگون صنعتی را برآورده سازند. در ادامه به بررسی انواع تسمه نقاله‌ها بر اساس جنس و ویژگی‌های ساختاری آن‌ها می‌پردازیم:

تسمه نقاله لاستیکی

تسمه نقاله لاستیکی از چندین لایه لاستیک مقاوم ساخته می‌شود که با الیاف تقویت‌کننده‌ای مانند پلی‌استر یا نایلون مستحکم شده است. این تسمه‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش و قابلیت تحمل فشارهای مکانیکی بالا، برای محیط‌های سنگین و پرتنش طراحی شده‌اند. ویژگی‌های ساختاری آن‌ها باعث می‌شود که در برابر ضربه و کشش نیز عملکرد مطلوبی داشته باشند. همچنین، لاستیک‌های به کار رفته در این تسمه‌ها انعطاف‌پذیری خوبی دارند که از شکستگی یا ترک در فشارهای بالا جلوگیری می‌کند.

تسمه پی وی سی pvc

تسمه‌های PVC از جنس پلی‌وینیل‌کلراید ساخته می‌شوند و به دلیل سطح صاف و مقاوم در برابر رطوبت و روغن، بسیار مناسب هستند. ساختار این تسمه‌ها از لایه‌های پی‌وی‌سی تشکیل شده که بافته‌های پلی‌استری آن‌ها را برای شرایط معمولی و غیرخورنده پایدار می‌سازد. این تسمه‌ها سبک و انعطاف‌پذیر بوده و در برابر چربی‌ها و مواد شیمیایی سبک نیز مقاوم‌اند. سطح صاف تسمه‌های PVC امکان تمیزکاری آسان را فراهم کرده و از چسبیدن مواد به سطح تسمه جلوگیری می‌کند.

تسمه نقاله مدولار یا پلاستیکی

تسمه‌های مدولار یا پلاستیکی از واحدهای پلاستیکی به هم متصل تشکیل شده‌اند و ساختار ماژولار آن‌ها باعث می‌شود که قابلیت انعطاف و تعمیر بالایی داشته باشند. جنس این تسمه‌ها معمولاً از پلی‌اتیلن یا پلی‌پروپیلن است که مقاوم در برابر رطوبت و خوردگی بوده و به دلیل ساختار ماژولار، امکان جابجایی در مسیرهای منحنی و تغییر شکل‌پذیری بالایی دارند. این تسمه‌ها برای خطوطی که به تغییرات متعدد در مسیر نیاز دارند، بسیار کارآمد هستند.

تسمه نقاله توری فلزی

تسمه نقاله توری فلزی از رشته‌های فلزی معمولاً از جنس استیل ضدزنگ یا فولاد کربنی ساخته می‌شود که به‌صورت توری در هم تنیده شده‌اند. این ساختار توری‌شکل باعث می‌شود که تسمه مقاومت بالایی در برابر حرارت و شرایط خورنده داشته باشد. به دلیل ساختار مشبک، امکان عبور هوا یا مایعات از میان تسمه فراهم است، که این ویژگی در فرآیندهایی که نیاز به تهویه یا خشک‌کردن مواد دارند، مفید است. همچنین، جنس فلزی این تسمه دوام و پایداری بالایی به آن می‌بخشد.

تسمه نقاله نسوز

تسمه‌های نسوز از جنس‌هایی مانند سیلیکون یا الیاف تفلونی (PTFE) ساخته می‌شوند که در برابر دماهای بالا مقاوم‌اند. این تسمه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با تحمل حرارت زیاد، بدون تغییر شکل یا تخریب ساختاری به کار خود ادامه می‌دهند. مواد نسوز به‌کار رفته در این تسمه‌ها باعث می‌شود که در برابر چسبیدن مواد به سطح تسمه نیز مقاوم باشند و عملکرد مداوم و پایدار را تضمین کنند.

انواع تسمه نقاله بر اساس کاربرد

تسمه نقاله‌ها در صنایع مختلفی به کار گرفته می‌شوند و پاسخگوی نیازهای گوناگونی هستند. بسته به شرایط و الزامات هر صنعت، انواع مختلفی از این تسمه‌ها توسعه یافته‌اند. در ادامه، به بررسی انواع تسمه نقاله بر اساس کاربردهای صنعتی آن‌ها می‌پردازیم:

تسمه نقاله معدنی

تسمه نقاله معدنی، طراحی شده برای جابجایی مداوم و مقاوم در برابر فشارهای بالا و مواد ساینده در صنایع سنگین نظیر معدن و فولاد است. این تسمه‌ها از ترکیبات لاستیکی تقویت‌شده‌ای بهره می‌برند که مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر سایش، ضربه، و ترک‌خوردگی دارد و قادر به تحمل وزن زیاد و بارهای سنگین می‌باشد. ویژگی‌های مکانیکی این نوار کانوایر امکان استفاده در مسیرهای طولانی و در شرایط عملیاتی سخت و دمای بالا را فراهم می‌کند، بدون آنکه دچار آسیب یا تغییر شکل شوند.

تسمه نقاله مواد غذایی

تسمه نقاله‌های مخصوص صنایع غذایی برای رعایت اصول بهداشتی و ایمنی در جابجایی مواد خوراکی طراحی شده‌اند. این تسمه‌ها از مواد اولیه‌ی سازگار با استانداردهای بهداشتی، مانند پلی‌اورتان و PVC تشکیل شده‌اند که سطح غیرقابل نفوذ و مقاومی در برابر رطوبت و روغن‌ها فراهم می‌کند. این نوار کانوایرها به دلیل سطح صاف و ضدچسبندگی، به راحتی تمیز می‌شوند و از رشد باکتری‌ها و آلودگی جلوگیری می‌کنند و در نتیجه، برای انتقال مواد غذایی خام و فرآوری‌شده بسیار مناسب‌اند.

تسمه نقاله کوره پخت

این تسمه‌ها برای انتقال مواد در دماهای بالا طراحی شده‌اند و از مواد مقاوم به حرارت نظیر تفلون و استیل ضدزنگ ساخته می‌شوند. تسمه‌های کوره پخت به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر شوک‌های حرارتی، اکسیداسیون و تابیدگی مقاوم باشند، و در معرض حرارت‌های شدید، خواص مکانیکی خود را حفظ کنند. این نوع نوار کانوایر در صنایع سرامیک، فلزات، و شیشه‌سازی کاربرد دارد که نیاز به انتقال پایدار و دقیق در دماهای بالا دارند.

تسمه نقاله تونل انجماد

تسمه‌های مورد استفاده در تونل‌های انجماد برای جابجایی مواد در دماهای بسیار پایین طراحی شده‌اند و باید در برابر انجماد و ترک‌خوردگی مقاوم باشند. این تسمه‌ها از جنس‌های مخصوص پلاستیکی و فولاد ضدزنگ ساخته شده‌اند که در دماهای زیر صفر انعطاف‌پذیری و استحکام خود را حفظ می‌کنند. ساختار این تسمه‌ها به گونه‌ای است که از تجمع یخ و ایجاد چسبندگی جلوگیری می‌کند و برای جابجایی محصولات غذایی منجمد، عملکردی ایمن و پایدار دارد.

تسمه نقاله ضد اسید و مواد شیمیایی

این تسمه‌ها به‌طور خاص برای جابجایی موادی طراحی شده‌اند که با اسیدها، قلیاها و مواد شیمیایی خورنده تماس دارند. جنس این تسمه‌ها از ترکیبات مقاوم در برابر تجزیه شیمیایی مانند لاستیک‌های مقاوم به اسید و پلی‌اتیلن انتخاب می‌شود، که در برابر واکنش‌های شیمیایی مقاوم هستند. تسمه‌های ضد اسید در صنایعی مانند پتروشیمی و تصفیه‌خانه‌ها به کار می‌روند که نیازمند مقاومت بالا و طول عمر زیاد در شرایط خورنده‌اند.

تسمه نقاله مقاوم به روغن

این نوع تسمه‌ها از مواد خاصی ساخته می‌شوند که در برابر نفوذ روغن و چربی مقاوم‌اند و تغییرات ساختاری و شیمیایی را در اثر تماس با روغن تجربه نمی‌کنند. تسمه‌های مقاوم به روغن معمولاً در صنایع غذایی روغنی، صنایع شیمیایی و تولید محصولات روغنی به کار می‌روند، و به دلیل خواص ضدروغن، مانع از تجزیه و تخریب تسمه در تماس با مواد روغنی می‌شوند.

تسمه نقاله سبک

این تسمه‌ها برای جابجایی مواد سبک و محصولات حساس طراحی شده‌اند و وزن کمی دارند که مصرف انرژی را به حداقل می‌رساند. تسمه‌های سبک از جنس موادی مانند PVC یا پلی‌اورتان ساخته می‌شوند و به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، در خطوط بسته‌بندی با مواد حساس و سبک به‌خوبی عمل می‌کنند. این نوار کانوایرها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از آسیب به محصولات جلوگیری می‌کنند و برای انتقال دقیق و ایمن ایده‌آل‌اند.

تسمه نقاله مقاوم به سایش

تسمه‌های مقاوم به سایش برای انتقال مواد بسیار ساینده، مانند سنگدانه‌ها و مواد معدنی، طراحی شده‌اند و از لاستیک‌های مقاوم با لایه‌های تقویت‌شده ساخته می‌شوند. این نوار کانوایرها در برابر سایش، خراش، و ضربه به‌طور فوق‌العاده‌ای مقاوم هستند و به دلیل دوام بالا در برابر مواد سخت و سنگین، در صنایع استخراج، ساخت و ساز، و تولید مواد خام بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ساختار اصلی و جنس انواع تسمه نقاله

تسمه نقاله‌ها از ساختارها و جنس‌های متنوعی برخوردارند که هر کدام ویژگی‌های فنی خاص خود را دارند و بر عملکرد آن‌ها در شرایط مختلف تأثیر می‌گذارند. این تفاوت‌ها در جنس و ساختار به تسمه‌ها امکان می‌دهد تا در صنایع مختلف، از جابجایی مواد سنگین و ساینده گرفته تا انتقال مواد غذایی و حساس، به کار گرفته شوند. در ادامه، به بررسی جامع و دقیق ساختار لایه به لایه و مواد سازنده انواع تسمه نقاله می‌پردازیم تا نقش هر جزء در عملکرد و دوام تسمه‌ها به‌طور کامل روشن شود.

ساختار تسمه لاستیکی

تسمه نقاله لاستیکی دارای ساختاری فوق‌العاده است که برای تحمل شرایط سخت و محیط‌های صنعتی سنگین طراحی شده و شامل لایه‌های مختلفی به شرح زیر است:

1. لایه پوششی بالایی: این لایه بیرونی که در تماس مستقیم با مواد قرار می‌گیرد، از لاستیک مقاوم به سایش ساخته شده تا در برابر خراش، ضربه و مواد ساینده مقاومت کند. جنس لاستیک این لایه، بسته به شرایط کاری، می‌تواند از لاستیک طبیعی یا ترکیبات مصنوعی مانند SBR (استایرن بوتادین) باشد که موجب افزایش مقاومت به سایش و شرایط محیطی می‌شود.
2. لایه منجید (لایه تقویت‌کننده): زیر لایه پوششی بالایی، لایه‌های منجید قرار می‌گیرند که معمولاً با عنوان EP شناخته می‌شوند. این لایه‌ها از الیاف پلی‌استر در تار و نایلون در پود تشکیل شده‌اند که به تسمه خاصیت استحکام کششی و انعطاف‌پذیری می‌دهند. تعداد لایه‌های منجید (برای مثال EP400/4، EP300/3، EP200/2 و EP500/5) بسته به کاربرد تسمه و نیروی کششی مورد نیاز متفاوت است و مستقیماً روی تحمل فشار و استحکام تسمه تأثیر می‌گذارد.
3. لایه پوششی پایینی: این لایه که از جنس لاستیک مقاوم به سایش است، وظیفه حفاظت از سطح زیرین تسمه و کاهش سایش با سطوح محرک مانند درام و رولیک‌ها را بر عهده دارد. این لایه باعث افزایش عمر تسمه شده و از پارگی یا آسیب‌دیدگی در حین حرکت جلوگیری می‌کند.

ساختار تسمه نقاله پی وی سی

تسمه نقاله پی وی سی به دلیل ساختار چندلایه و خواص سطحی خاص خود، در صنایع نیازمند شرایط بهداشتی و مقاوم در برابر رطوبت و روغن، از جمله صنایع غذایی و دارویی، کاربرد گسترده‌ای دارد. این تسمه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ضمن فراهم آوردن سطحی صاف و ضدآب، انعطاف‌پذیری و مقاومت مکانیکی مطلوبی را ارائه دهند. در ادامه، ساختار لایه به لایه تسمه پی وی سی به شرح زیر است:

1. لایه پوششی بالایی: این لایه از پلی‌وینیل کلراید (PVC) ساخته شده که مقاومت بالایی در برابر نفوذ آب، روغن‌ها و مواد شیمیایی سبک دارد. سطح صاف و غیرچسبنده این لایه از جذب و تجمع آلودگی‌ها جلوگیری کرده و امکان تمیزکاری آسان را فراهم می‌کند، که ویژگی بسیار مهمی در کاربردهای بهداشتی محسوب می‌شود. این لایه همچنین مانع از رشد باکتری‌ها شده و الزامات بهداشتی را در خطوط تولید و بسته‌بندی رعایت می‌کند.
2. لایه منجید (لایه تقویت‌کننده): لایه منجید که در زیر لایه پوششی بالایی قرار دارد، از الیاف بافته‌شده پلی‌استر تشکیل شده است و استحکام کششی بالایی به تسمه می‌بخشد. این لایه نقش کلیدی در تحمل فشار و تنش‌های وارد بر تسمه ایفا می‌کند و در عین حال انعطاف‌پذیری بالای تسمه را حفظ می‌کند. ساختار این لایه به گونه‌ای است که نوار در برابر خمش و پیچش مقاومت خوبی از خود نشان داده و عملکردی پایدار در طول مسیرهای انتقال طولانی دارد.
3. لایه پوششی پایینی: این لایه معمولاً از جنس PVC یا ترکیبات مقاوم مشابه ساخته می‌شود و وظیفه آن کاهش سایش بین تسمه و اجزای متحرک دستگاه مانند درام و رولیک‌هاست. این لایه، ضمن افزایش عمر نوار، از آسیب دیدن و پارگی تسمه در طول مدت استفاده جلوگیری می‌کند و به حفظ عملکرد بهینه تسمه در شرایط عملیاتی مختلف کمک می‌نماید.

ساختار تسمه مدولار پلاستیکی

تسمه نقاله مدولار پلاستیکی از جمله تسمه‌های پرکاربرد در صنایع غذایی، بسته‌بندی و خطوط تولید است که به دلیل ساختار ماژولار خود از انعطاف‌پذیری و قابلیت تنظیم بالایی برخوردار است. این تسمه‌ها برخلاف تسمه‌های لایه‌ای، از ماژول‌های کوچک پلاستیکی تشکیل شده‌اند که با اتصال به یکدیگر، ساختار پیوسته‌ای را ایجاد می‌کنند. طراحی ماژولار این تسمه‌ها به آن‌ها امکان می‌دهد تا در مسیرهای پیچیده، انحناها و سطوح شیب‌دار نیز به‌خوبی عمل کنند.

1. ماژول‌های پلاستیکی: ماژول‌های این تسمه‌ها از پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP) یا پلی‌آمید (نایلون) ساخته می‌شوند. انتخاب مواد بر اساس کاربرد خاص و شرایط محیطی صورت می‌گیرد. برای مثال، پلی‌اتیلن مقاومت خوبی در برابر رطوبت دارد و در صنایع غذایی کاربرد دارد، در حالی که پلی‌آمید به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش و دماهای بالاتر در محیط‌های صنعتی سنگین‌تر استفاده می‌شود. این ماژول‌ها دارای سطح ضدلغزش و منافذی برای عبور هوا یا مایعات هستند که در فرآیندهای خشک‌کن یا شست‌وشو بسیار مؤثر است.
2. پین‌های اتصال: ماژول‌های پلاستیکی توسط پین‌های پلاستیکی یا فلزی به یکدیگر متصل می‌شوند. این پین‌ها از مواد مقاوم مانند فولاد ضدزنگ یا پلی‌استال ساخته شده‌اند و به تسمه استحکام و انسجام بالایی می‌بخشند. پین‌های اتصال به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به راحتی باز و بسته می‌شوند، که این ویژگی امکان تعویض سریع ماژول‌ها و تعمیر آسان تسمه را فراهم می‌کند.
3. طراحی ماژولار: ساختار ماژولار این تسمه‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در صورت خرابی یا فرسودگی یک بخش، تنها ماژول معیوب تعویض شود، بدون نیاز به تعویض کل تسمه. این ویژگی علاوه بر کاهش هزینه‌های نگهداری، موجب افزایش طول عمر تسمه نیز می‌شود.
4. گذرهای مناسب شست‌وشو : بسیاری از تسمه‌های مدولار پلاستیکی دارای سطحی با منافذ و سوراخ‌هایی هستند که امکان عبور آب و مواد ضدعفونی‌کننده را می‌دهند، و این ویژگی به ویژه در صنایع غذایی و دارویی اهمیت دارد. این طراحی همچنین موجب می‌شود که مواد به سطح تسمه نچسبند و فرایند شست‌وشو سریع و بهداشتی انجام شود.

ساختار تسمه توری فلزی

تسمه نقاله توری فلزی به دلیل ساختار بافته‌شده و استحکام بالا، برای محیط‌های صنعتی سخت طراحی شده و قادر به تحمل شرایط عملیاتی شدید است. این تسمه از سیم‌های فلزی که به‌صورت دقیق و منظم بافته می‌شوند، تشکیل شده و ساختار توری‌شکل آن امکان عبور جریان هوا، حرارت، یا مایعات را بدون محدودیت فراهم می‌کند. ساختار این نوع نوار به شرح زیر است:

1. سیم‌های فلزی بافته‌شده: هسته اصلی تسمه توری فلزی از سیم‌های فولادی با کیفیت بالا، مانند استیل ضدزنگ یا فولاد کربنی، ساخته شده که به‌طور منظم و مهندسی‌شده بافته می‌شوند. انتخاب جنس سیم‌ها بستگی به شرایط محیطی دارد؛ استیل ضدزنگ برای محیط‌های خورنده و فولاد کربنی برای شرایط خشک و دماهای بالا مناسب است. بافت دقیق و یکنواخت سیم‌ها به تسمه استحکام مکانیکی و پایداری بالایی می‌بخشد.
2. پیوندهای اتصال و حلقه‌های تقویتی: برای افزایش استحکام و اتصال مناسب سیم‌های بافته‌شده، حلقه‌ها و پیوندهای فلزی تقویتی به کار می‌روند. این پیوندها که از همان جنس سیم‌ها هستند، با طراحی تخصصی و دقیق نصب می‌شوند تا ضمن حفظ انعطاف‌پذیری تسمه، مقاومت بالایی در برابر سایش، کشش و فشار مکانیکی ایجاد کنند. این حلقه‌ها و پیوندها باعث یکپارچگی ساختاری تسمه می‌شوند و از تغییر شکل یا گسستگی رشته‌ها در طول استفاده جلوگیری می‌کنند.
3. لبه‌های محافظ یا کناره‌های مقاوم: برخی از انواع تسمه‌های توری فلزی دارای لبه‌های محافظ هستند که مانع از آسیب یا جدا شدن سیم‌های توری می‌شوند. این لبه‌ها از فولاد مقاوم به سایش ساخته شده‌اند و به طور دقیق به اطراف تسمه اضافه می‌شوند تا ضمن تقویت ساختار، از هر گونه خرابی در نقاط حساس جلوگیری کنند.

ساختار تسمه نسوز تفلونی

تسمه نقاله نسوز مشبک از جنس فایبرگلاس با پوشش تفلونی (PTFE) ساخته شده که ساختار مشبک و باز آن، عبور حرارت و جریان هوا را به راحتی امکان‌پذیر می‌سازد. این تسمه به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و خاصیت غیرچسبنده تفلون، برای کاربردهایی مانند خشک‌کن‌ها، کوره‌ها و فرآیندهای پخت صنعتی مناسب است. ساختار این نوار به شرح زیر است:

1. شبکه فایبرگلاس با پوشش تفلونی (PTFE): این تسمه از الیاف فایبرگلاس بافته‌شده تشکیل شده که با پوشش تفلون (PTFE) مقاوم به حرارت پوشیده شده است. ساختار مشبک فایبرگلاس باعث عبور آسان جریان هوا و گرما از بین تسمه می‌شود و از تجمع حرارت جلوگیری می‌کند. پوشش تفلونی علاوه بر تحمل دماهای بالا، خاصیت غیرچسبنده دارد که مانع از چسبیدن مواد به تسمه در فرآیندهای حرارتی می‌شود.
2. لبه‌های تقویتی مقاوم به حرارت: لبه‌های این تسمه با نواری از مواد مقاوم به سایش و حرارت (مانند نایلون یا پلی‌استر تقویت‌شده) تقویت شده‌اند تا از فرسایش یا پارگی در نواحی حساس جلوگیری شود. این لبه‌های تقویتی باعث استحکام بیشتر تسمه در محیط‌های صنعتی و طول عمر بالاتر آن می‌شوند.

تسمه نقاله مورد نیاز صنایع مختلف

در صنایع مختلف، تسمه نقاله‌ها به عنوان بخش اساسی سیستم‌های حمل و نقل و انتقال مواد به کار می‌روند و به دلیل نیازهای متنوع هر صنعت، طراحی و انتخاب آن‌ها بر اساس شرایط محیطی و نوع مواد جابجاشونده متفاوت است. با توجه به ویژگی‌های خاص مواد، مانند وزن، سایش، دما و حساسیت به آلودگی، انواع مختلفی از تسمه‌ها برای کاربردهای گوناگون صنعتی تولید شده‌اند. در ادامه، نیاز صنایع مختلف به انواع نوارها رو بررسی میکنیم:

صنایع معدنی

صنایع معدنی، شامل استخراج و جابجایی مواد سنگین مانند زغال‌سنگ، سنگ‌آهن، مس و طلا، به تسمه‌هایی با مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه نیاز دارند. تسمه نقاله لاستیکی چندلایه با منجیدهای EP به دلیل ساختار مقاوم و استحکام کششی بالا، انتخاب ایده‌آلی برای این صنایع است. این نوارها در برابر ضربه و فشار مکانیکی مقاوم هستند و عملکرد پایدار خود را در محیط‌های پرتنش حفظ می‌کنند.

صنایع سیمان

در این صنایع، تسمه نقاله‌ها باید تحمل حرارت و سایش بالا را داشته باشند، به‌ویژه در مراحل تولید کلینکر و جابجایی مواد خام سیمانی. تسمه‌های لاستیکی مقاوم به حرارت برای جابجایی مواد پودری و داغ مانند کلینکر مناسب‌اند. همچنین، تسمه‌های توری فلزی در برخی مراحل برای عبور حرارت استفاده می‌شوند.

صنایع فولاد

فرآیندهای صنایع فولاد مانند ذوب و نورد گرم نیاز به تسمه‌هایی دارند که در برابر دماهای بالا مقاوم باشند. تسمه نقاله توری فلزی و تسمه نقاله نسوز فایبرگلاس با پوشش تفلونی به دلیل مقاومت در برابر حرارت‌های شدید، برای این صنعت مناسب‌اند. این تسمه‌ها ساختار خود را در دماهای بالا حفظ کرده و از تغییر شکل جلوگیری می‌کنند.

صنایع غذایی

تولید و بسته‌بندی محصولات غذایی، لبنی و نوشیدنی به تسمه‌هایی با استانداردهای بهداشتی نیاز دارند که سطح صاف، ضدآب و ضدچسبنده داشته باشند. تسمه نقاله PVC و PU با قابلیت شست‌وشو و مقاومت در برابر آلودگی، به‌ویژه برای جابجایی مواد خام و فرآوری‌شده در این صنعت ایده‌آل است. همچنین، تسمه‌های مدولار پلاستیکی برای خطوط تولید و بسته‌بندی مواد غذایی به دلیل قابلیت تنظیم و نگهداری آسان استفاده می‌شوند.

صنایع دارویی و بهداشتی

جابجایی مواد دارویی و بهداشتی نیازمند تسمه‌هایی است که فاقد هرگونه ترکیب شیمیایی مضر بوده و به‌راحتی قابل ضدعفونی باشند. تسمه نقاله PVC و PU آنتی‌باکتریال با سطح صاف و مقاوم به مواد شیمیایی، انتخاب مناسبی برای انتقال مواد در این صنعت است و به حفظ بهداشت و جلوگیری از آلودگی کمک می‌کند.

صنایع پتروشیمی و شیمیایی

در صنایع شیمیایی و پتروشیمی، تسمه‌ها باید در برابر مواد شیمیایی خورنده مانند اسیدها و قلیاها مقاومت کنند. تسمه نقاله ضد اسید با ساختار مقاوم به خوردگی، بهترین انتخاب برای جابجایی مواد شیمیایی و خورنده است. این تسمه‌ها ضمن تحمل تماس مستقیم با مواد شیمیایی، ساختار خود را حفظ می‌کنند.

صنایع بازیافت

جابجایی مواد بازیافتی مانند فلزات، شیشه و پلاستیک به تسمه‌هایی مقاوم به سایش و ضربه نیاز دارد. تسمه نقاله لاستیکی مقاوم به سایش و ضربه که دارای لایه‌های تقویتی است، برای جابجایی مواد ربز و سنگین این صنعت مناسب بوده و در برابر فشارهای مکانیکی مقاوم است.

صنایع بسته‌بندی و لجستیک

جابجایی کالاهای بسته‌بندی‌شده و محصولات در انبارها و مراکز پخش نیازمند تسمه‌هایی با انعطاف‌پذیری بالا و مقاوم در برابر لغزش است. تسمه نقاله PVC یا مدولار پلاستیکی، به دلیل وزن سبک و سطح ضدلغزش، برای حمل محصولات متنوع و با ابعاد گوناگون در این صنایع بسیار کاربردی است.

صنایع نساجی

در صنایع نساجی، تسمه‌ها باید سطح غیرچسبنده و ضدلغزش داشته باشند تا پارچه‌ها و الیاف به‌راحتی منتقل شوند. تسمه نقاله PVC با پوشش ضدلغزش برای انتقال ایمن پارچه و الیاف بدون آسیب و گیرکردن ایده‌آل است.

صنایع کاشی و سرامیک

صنایع کاشی و سرامیک به تسمه‌هایی نیاز دارند که در برابر حرارت و سایش بسیار مقاوم باشند، به‌ویژه در مراحل تولید و جابجایی مواد داغ مانند کلینکر و کاشی‌های خام. تسمه‌های لاستیکی مقاوم به حرارت برای حمل مواد پودری و داغ مناسب هستند و همچنین تسمه‌های توری فلزی در خطوط عبور از کوره برای تحمل حرارت بالا به کار می‌روند.

صنایع چوب و کاغذ

در صنایع چوب و کاغذ، تسمه‌ها باید مقاوم به رطوبت و لغزش باشند. برای جابجایی الوارها و رول‌های کاغذ، تسمه‌های PVC با سطح ضدلغزش استفاده می‌شود که از لغزش مواد جلوگیری کرده و به‌دلیل مقاومت به رطوبت، از چسبیدن و پارگی مواد جلوگیری می‌کنند.

صنایع شیشه

در صنایع شیشه‌سازی، تسمه‌ها باید مقاومت بالایی در برابر دماهای بالا و حرارت مستقیم داشته باشند. تسمه‌های توری فلزی با ساختار باز، برای انتقال شیشه‌های داغ و عبور از کوره‌های حرارتی ایده‌آل هستند، زیرا مقاومت حرارتی بالایی دارند و از تغییر شکل تسمه جلوگیری می‌کنند.

صنایع کشاورزی و بسته‌بندی محصولات کشاورزی

برای جابجایی محصولات تازه و حساس مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات، تسمه‌هایی با سطح ضدآب و بهداشتی لازم است. تسمه نقاله PVC یا PU به دلیل سطح صاف و ضدآب خود، برای این صنایع مناسب هستند و به‌راحتی قابل شست‌وشو و ضدعفونی می‌باشند.

صنایع تولید خودرو و قطعات خودرو

در صنایع خودروسازی، تسمه‌ها باید در برابر روغن‌ها و مواد شیمیایی مقاوم باشند تا انتقال قطعات فلزی و پلاستیکی را بدون آسیب‌رسانی به تسمه امکان‌پذیر سازند. تسمه نقاله لاستیکی مقاوم به روغن و سایش برای این صنعت ایده‌آل است، چرا که در برابر روغن‌ها و سایش ناشی از قطعات فلزی مقاوم است.

صنایع تولید انرژی و نیروگاه‌ها

در نیروگاه‌ها و صنایع تولید انرژی، تسمه‌ها باید مقاومت بالایی در برابر حرارت و حمل مواد سنگین مانند زغال‌سنگ و ضایعات زیست‌توده داشته باشند. تسمه‌های لاستیکی مقاوم به حرارت و سایش برای جابجایی مداوم این مواد در شرایط دما و فشار بالا طراحی شده‌اند و برای این صنایع مناسب هستند.

صنایع بسته‌بندی مواد فله

بسته‌بندی و انتقال مواد پودری و فله مانند آرد، شکر و غلات نیازمند تسمه‌هایی مقاوم به رطوبت و با سطح صاف است. تسمه نقاله PVC با سطح صاف و ضد لغزش یا دارای آج برای جابجایی مواد فله‌ای مناسب بوده و تسمه‌های مدولار پلاستیکی نیز در محیط‌های مرطوب عملکردی قابل‌قبول دارند.

تأثیر دما بر عملکرد انواع مختلف تسمه نقاله

در این نمودار مشاهده می‌کنید که تأثیر دما بر عملکرد انواع مختلف تسمه نقاله (نوار یا نوار کانوایر) به‌شدت وابسته به نوع مواد سازنده آن‌ها است. هر نوع تسمه در دماهای مختلف رفتار متفاوتی دارد و کارایی آن‌ها با افزایش دما تغییر می‌کند.

تحلیل نمودار تأثیر دما بر عملکرد انواع مختلف تسمه نقاله

• تسمه نقاله لاستیکی (Rubber Belt): تسمه‌های لاستیکی در دماهای پایین عملکرد مطلوبی دارند، اما با افزایش دما به‌شدت آسیب می‌بینند. طبق نمودار، در دمای 100 درجه سانتی‌گراد، عملکرد این تسمه‌ها به حدود 70 درصد کاهش می‌یابد و با رسیدن به دمای 150 درجه، عملکرد آن‌ها تقریباً به 50 درصد می‌رسد. در دماهای بالاتر از 200 درجه، کارایی این نوع تسمه به‌شدت افت کرده و در 300 درجه به نزدیک صفر می‌رسد. این نشان می‌دهد که تسمه‌های لاستیکی برای کاربردهای حرارتی بالا مناسب نیستند و بهترین عملکرد را در دماهای معمولی دارند.
• تسمه نقاله PVC: تسمه‌های PVC نیز نسبت به حرارت حساس‌اند، اما در مقایسه با تسمه‌های لاستیکی اندکی مقاوم‌تر هستند. این تسمه‌ها در دمای حدود 100 درجه سانتی‌گراد، عملکردی حدود 80 درصد دارند، اما با افزایش دما به 150 درجه، عملکردشان به حدود 50 درصد کاهش می‌یابد. در دماهای بالاتر از 200 درجه، این تسمه‌ها نیز به سرعت کارایی خود را از دست می‌دهند و در دمای 300 درجه سانتی‌گراد تقریباً غیرقابل استفاده می‌شوند. بنابراین، تسمه‌های PVC برای دماهای متوسط مناسب‌اند و در دماهای بسیار بالا توصیه نمی‌شوند.
• تسمه نقاله توری فلزی (Metal Mesh Belt): تسمه‌های توری فلزی مقاومت حرارتی بیشتری دارند و عملکرد آن‌ها با افزایش دما به تدریج کاهش می‌یابد. این تسمه‌ها در دمای 100 درجه سانتی‌گراد، نزدیک به 90 درصد عملکرد خود را حفظ می‌کنند و در دماهای 200 و 300 درجه سانتی‌گراد، به ترتیب به 80 و 70 درصد کارایی می‌رسند. به‌دلیل مقاومت نسبی بالا در دماهای زیاد، تسمه‌های توری فلزی برای کاربردهای حرارتی، مانند خطوط پخت و خشک‌کردن در کوره‌ها، مناسب‌تر هستند.
• تسمه نقاله نسوز (Ptfe Belt): تسمه‌های نسوز، که به‌طور خاص برای تحمل دماهای بسیار بالا طراحی شده‌اند، بیشترین مقاومت را در برابر حرارت دارند. این تسمه‌ها حتی در دمای 100 درجه سانتی‌گراد، عملکرد 100 درصدی خود را حفظ می‌کنند و با افزایش دما به 200 درجه، عملکردشان تنها کمی کاهش می‌یابد و به حدود 90 درصد می‌رسد. در دمای 300 درجه سانتی‌گراد، این تسمه‌ها همچنان حدود 80 درصد کارایی دارند و بهترین گزینه برای کاربردهای حرارتی و محیط‌های دما بالا هستند.

نمودار میانگین ظرفیت بار قابل حمل  انواع نوار

در نمودار زیر، ظرفیت بار قابل حمل انواع مختلف تسمه‌های نقاله (نوار یا نوار کانوایر) به‌صورت میانگین و در دو محدوده حداقل و حداکثر نمایش داده شده است. این نمودار اطلاعات دقیقی درباره میزان تحمل بار هر نوع تسمه در شرایط کاری مختلف ارائه می‌دهد و به انتخاب بهینه تسمه نقاله بر اساس نیازهای وزنی و محیطی کمک می‌کند. با استفاده از این داده‌ها، می‌توان مناسب‌ترین نوع تسمه را برای هر کاربرد خاص با توجه به محدودیت‌های وزنی و ویژگی‌های ساختاری آن انتخاب نمود.

تحلیل نمودار میانگین ظرفیت بار قابل حمل

• تسمه نقاله لاستیکی: تسمه‌های لاستیکی ظرفیت بار قابل حملی بین 1500 تا 3000 کیلوگرم دارند. این تسمه‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری و استحکام مناسب خود، گزینه‌ای ایده‌آل برای حمل بارهای سنگین در صنایع مختلف هستند.
• تسمه نقاله PVC: تسمه PVC ظرفیت بار کمتری نسبت به تسمه لاستیکی دارد و می‌تواند بارهایی بین 1000 تا 1500 کیلوگرم را تحمل کند. این تسمه‌ها بیشتر برای محیط‌های بهداشتی و کاربردهای سبک‌تر، مانند صنایع غذایی و دارویی، مناسب هستند.
• تسمه نقاله مدولار پلاستیکی: تسمه مدولار پلاستیکی که از قطعات ماژولار پلاستیکی ساخته شده است، ظرفیت باری بین 1000 تا 2000 کیلوگرم دارد. این نوع تسمه‌ها به دلیل مقاومت به مواد شیمیایی و ساختار انعطاف‌پذیر، در صنایع بسته‌بندی و محیط‌های مرطوب به‌خوبی عمل می‌کنند.
• تسمه نقاله توری فلزی: تسمه توری فلزی از استحکام بالایی برخوردار است و می‌تواند بارهایی بین 2000 تا 4000 کیلوگرم را حمل کند. این تسمه‌ها به دلیل ساختار مقاوم و پایدار، برای محیط‌های صنعتی سنگین و با دماهای بالا، مانند صنایع فلزی و کوره‌ها، بسیار مناسب هستند.
• تسمه نقاله نسوز: تسمه نسوزها که برای مقاومت در برابر حرارت طراحی شده‌اند، ظرفیت بار قابل حملی بین 2500 تا 4000 کیلوگرم دارند. این تسمه‌ها بهترین گزینه برای کاربردهای سنگین و حرارتی بالا مانند خطوط تولید در محیط‌های داغ هستند.

روش‌های آپارات یا اسپلایس تسمه نوار نقاله

آپارات یا اسپلایس تسمه نقاله به روش‌های اتصال دو سر تسمه نقاله به یکدیگر اطلاق می‌شود. این اتصال به منظور قرارگیری صحیح نوار در دستگاه نقاله و چرخش به دور توپی ضروری است، و با اتصال دو سر تسمه، یک نوار حلقه بسته تشکیل می‌شود. نقطه اسپلایس یا آپارات تسمه نقاله، معمولاً ضعیف‌ترین بخش تسمه بوده و از مقاومت کمتری نسبت به دیگر قسمت‌های نوار برخوردار است. روش‌های مختلفی برای آپارات تسمه نقاله وجود دارد که عبارتند از:

• آپارات گرم تسمه: در روش اسپلایس گرم، اتصال تسمه از طریق اعمال حرارت و فشار بالا انجام می‌شود، که اصطلاحاً به آن پرس کردن می‌گویند. این روش به‌ویژه برای تسمه‌های لاستیکی و PVC مناسب است و از دستگاه آپارات تسمه نقاله مخصوص این نوع تسمه‌ها استفاده می‌شود. فرآیند اسپلایس گرم با ایجاد یک اتصال محکم و مقاوم، مناسب برای کاربردهای سنگین و پرتنش است و از استحکام بالایی برخوردار است.
  
• آپارات سرد تسمه: آپارات سرد یک روش سریع و کم‌هزینه برای اتصال دو سر تسمه نقاله است. در این روش، ابتدا دو سر نوار با استفاده از ماشین فرز تا نصف ضخامت تسمه سابیده می‌شوند تا سطحی صاف و یکنواخت برای اتصال ایجاد شود. سپس، با استفاده از چسب آپارات و هاردنر مخصوص، دو سر نوار به یکدیگر متصل می‌شوند. این روش به دلیل عدم نیاز به تجهیزات پیچیده و زمان کوتاه اجرای اتصال، برای کاربردهای سبک و موقتی مناسب است.
  
• آپارات مکانیکی تسمه: آپارات مکانیکی به روش اتصال دو سر تسمه با استفاده از ابزار و تجهیزات فیزیکی مانند چنگ، بست و سایر ابزارهای مکانیکی گفته می‌شود. این روش نسبت به دیگر روش‌ها از مقاومت کمتری برخوردار است و در صنایع سنگین چندان رایج نیست. با این حال، برای تسمه‌های PVC و کاربردهای سبک‌تر، این روش مناسب است و از طریق چنگ‌های اتصال امکان ایجاد اتصالی ساده و سریع را فراهم می‌کند.
  

استانداردهای انواع تسمه نقاله

استانداردهای تسمه نقاله مجموعه‌ای از قوانین و معیارهای فنی هستند که توسط سازمان‌های بین‌المللی و ملی تدوین شده‌اند تا کیفیت، ایمنی، دوام و کارایی تسمه‌ها در شرایط عملیاتی مختلف را تضمین کنند. این استانداردها به صنایع مختلف کمک می‌کنند تا تسمه‌های مناسبی انتخاب کنند که با نیازهای خاص هر صنعت و شرایط محیطی مانند حرارت، سایش، رطوبت، و تماس با مواد شیمیایی یا مواد غذایی مطابقت داشته باشند.

استاندردهای تسمه نقاله لاستیکی

تسمه‌های لاستیکی به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش، ضربه و شرایط محیطی سخت، در صنایع معدنی، فولاد، سیمان و بازیافت کاربرد دارند. استانداردهای اصلی برای تسمه‌های لاستیکی عبارتند از:

• DIN 22102: این استاندارد توسط مؤسسه استاندارد آلمان (DIN) تدوین شده و به تعیین خصوصیات تسمه‌های لاستیکی از جمله مقاومت به سایش، استحکام کششی، و انعطاف‌پذیری می‌پردازد. این استاندارد بیشتر در صنایع سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ISO 14890: استاندارد بین‌المللی برای تسمه‌های نقاله با کاربردهای عمومی که مقاومت به حرارت، ضخامت، و خصوصیات مکانیکی لایه‌های تسمه را تعریف می‌کند.
• RMA (Rubber Manufacturers Association): انجمن تولیدکنندگان لاستیک در آمریکا این استاندارد را برای بررسی مقاومت تسمه در برابر روغن، دمای بالا، و سایش تنظیم کرده است.
• EN 12882: این استاندارد اروپایی ایمنی در برابر حریق را برای تسمه‌های لاستیکی تعیین می‌کند و برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت در برابر آتش دارند، مناسب است.

استانداردهای تسمه نقاله PVC

تسمه‌های PVC برای صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی که نیاز به سطوح بهداشتی و قابل شست‌وشو دارند، بسیار پرکاربردند. استانداردهای اصلی برای تسمه‌های PVC عبارتند از:

• ISO 340: استانداردی بین‌المللی که به مقاومت تسمه‌های PVC در برابر آتش می‌پردازد و برای کاربردهای ایمنی و صنایع با ریسک حریق ضروری است.
• FDA (Food and Drug Administration): این استاندارد برای تسمه‌های PVC که در صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌شوند، کاربرد دارد و به تضمین سازگاری مواد تسمه با مواد خوراکی کمک می‌کند.
• EU 1935/2004: استاندارد اتحادیه اروپا که به مواد تماسی با مواد غذایی پرداخته و ایمنی تسمه‌های PVC را در صنایع غذایی تضمین می‌کند.
• ISO 284: این استاندارد به تعیین مقاومت الکتریکی تسمه PVC می‌پردازد و برای کاربردهایی که نیاز به جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن دارند، استفاده می‌شود.

استانداردهای تسمه نقاله پلاستیکی (مدولار)

تسمه‌های پلاستیکی (مدولار) در صنایع غذایی، بسته‌بندی، و لجستیک که نیاز به انعطاف‌پذیری و تنظیم آسان دارند، کاربرد دارند. استانداردهای مهم برای تسمه‌های پلاستیکی عبارتند از:

• ISO 10247: این استاندارد برای تعیین ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی تسمه‌های پلاستیکی تدوین شده است و شامل مقاومت به کشش، انعطاف‌پذیری، و دوام در برابر سایش است.
• DIN 22104: این استاندارد آلمانی به تسمه‌های پلاستیکی مدولار می‌پردازد و مشخصات اندازه‌گیری و ابعاد استاندارد قطعات مدولار را تعیین می‌کند.
• ANSI/ASME B29.16: استاندارد آمریکایی که به زنجیرهای پلاستیکی نقاله و اتصالات آن‌ها می‌پردازد و بیشتر در تسمه‌های مدولار پلاستیکی کاربرد دارد.

استانداردهای تسمه نقاله توری فلزی

تسمه‌های توری فلزی در صنایعی مانند شیشه‌سازی، فولاد و کوره‌های حرارتی که نیاز به مقاومت در برابر دماهای بالا و انتقال حرارت دارند، استفاده می‌شوند. استانداردهای اصلی برای تسمه‌های توری فلزی عبارتند از:

• ISO 21972: این استاندارد برای تسمه‌های توری فلزی در صنایع مختلف طراحی شده و خصوصیات فنی و مکانیکی، از جمله استحکام کششی و ضخامت سیم‌های توری، را تعیین می‌کند.
• ASTM A580: استانداردی آمریکایی برای سیم‌های استنلس‌استیل که در ساختار تسمه‌های توری فلزی استفاده می‌شوند، تنظیم شده و مقاومت حرارتی و مکانیکی آن‌ها را تعریف می‌کند.
• BS 970: این استاندارد بریتانیایی به ویژگی‌های فولادهای ضدزنگ و کربنی پرداخته و مناسب برای تسمه‌های توری فلزی در محیط‌های حرارتی بالا است.

استانداردهای تسمه نقاله نسوز

تسمه‌های نسوز به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، در صنایع فولاد، شیشه‌سازی و کوره‌های حرارتی استفاده می‌شوند. استانداردهای مهم برای تسمه‌های نسوز عبارتند از:

• ISO 4195: این استاندارد به مقاومت تسمه‌های نسوز در برابر حرارت و شرایط عملیاتی دمای بالا می‌پردازد و میزان تحمل دمای تسمه را در دماهای مختلف ارزیابی می‌کند.
• DIN 22109: استاندارد آلمانی برای تسمه‌های مقاوم به حرارت و آتش که مشخصات مکانیکی و استحکام تسمه را در دماهای بالا تعیین می‌کند.
• EN 14973: استاندارد اروپایی که به ویژه برای تسمه‌های نقاله نسوز و مقاوم به شعله تدوین شده است و در کاربردهایی با ریسک حریق بالا استفاده می‌شود.
• ASTM D378: استاندارد آمریکایی که تست‌های فیزیکی و مکانیکی برای تسمه‌های مقاوم به حرارت را شامل می‌شود و کیفیت و دوام تسمه را در دماهای بالا تضمین می‌کند.

آموزش گام به گام تنظیم کشش تسمه نقاله (نوار نقاله یا نوار کانوایر)

تنظیم کشش تسمه نقاله یا نوار کانوایر یکی از عملیات‌های بسیار حیاتی در تضمین عملکرد بهینه و طول عمر سیستم‌های حمل و نقل صنعتی است. تنظیم نادرست کشش می‌تواند منجر به مشکلات جدی نظیر لغزش، انحراف، کشیدگی بیش از حد، و حتی پارگی نوار کانوایر شود. در ادامه بصورت گام به گام نحوه‌ی تنظیم کشش تسمه نقاله را آموزش می‌دهیم:

آماده‌سازی و ارزیابی اولیه نوار کانوایر

• بررسی وضعیت نوار: ابتدا نوار یا تسمه نقاله را از نظر سایش، ترک‌خوردگی و هرگونه آسیب ظاهری بررسی کنید. هرگونه خرابی یا آسیب‌دیدگی باید پیش از تنظیم کشش تعمیر یا تعویض شود.
• بازرسی اجزای مرتبط: رولیک‌ها و درام‌ها باید به‌طور دقیق بررسی شوند تا از سلامت و تراز بودن آن‌ها اطمینان حاصل شود. چرخش روان و بدون مانع رولیک‌ها و درام‌ها برای جلوگیری از سایش غیرطبیعی ضروری است.
• تهیه ابزارهای تنظیم کشش: ابزارهایی مانند دستگاه اندازه‌گیری کشش، گیره‌ها و آچارها به کار گرفته می‌شوند. آشنایی با دفترچه راهنمای سازنده برای دانستن میزان کشش مورد نیاز نوار نقاله از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

تنظیم کشش اولیه (Pre-Tension) در نقاط کلیدی

• تنظیم درام‌های انتهایی: درام انتهایی، که معمولاً دارای پیچ‌های تنظیم کشش است، به شما اجازه می‌دهد تا کشش اولیه تسمه نقاله را تنظیم کنید. با تنظیم دقیق درام انتهایی، نوار نقاله به شکلی یکنواخت کشیده شده و حالت افتادگی از بین می‌رود.
• اندازه‌گیری کشش اولیه: با استفاده از دستگاه اندازه‌گیری کشش، مطمئن شوید که کشش اولیه به میزان استانداردی که سازنده توصیه کرده است، رسیده باشد. این مقدار باید به گونه‌ای باشد که نوار کانوایر بدون افتادگی و با کشش مناسب در مسیر خود قرار گیرد.

تنظیم نهایی و دقیق برای جلوگیری از لغزش و انحراف نوار نقاله

• تنظیم کشش براساس نوع و وزن مواد: بسته به نوع موادی که توسط نوار حمل می‌شوند، ممکن است نیاز به تنظیم دقیق‌تر کشش داشته باشید. مواد سنگین‌تر به کشش بیشتری نیاز دارند تا از لغزش نوار روی درام‌ها جلوگیری شود.
• تنظیم کشش در درام‌های محرک و انتهایی: درام محرک باید به گونه‌ای تنظیم شود که نوار کاملاً به آن چسبیده باشد و لغزش نکند. برای درام انتهایی، باید دقت کنید که نوار به‌طور صاف و بدون انحراف حرکت کند.
• بررسی انحراف و رفع آن: انحراف نوار نقاله می‌تواند ناشی از تراز نبودن درام‌ها یا رولیک‌ها باشد. اگر نوار به یک سمت انحراف دارد، با تنظیم دقیق رولیک‌ها یا درام‌ها و اطمینان از تراز بودن آن‌ها، می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد.

نکات مهم به هنگام تنظیم کشش تسمه نقاله

• لغزش نوار: اگر نوار روی درام‌ها لغزش دارد، احتمالاً کشش کافی نیست یا رولیک‌ها کثیف و دارای اصطکاک اضافی هستند. تنظیم کشش و تمیزکاری رولیک‌ها و درام‌ها می‌تواند مشکل را حل کند.
• کشش بیش از حد: کشش بیش از حد می‌تواند منجر به افزایش سایش، کاهش طول عمر نوار نقاله و پارگی آن شود. کشش را تا سطح استاندارد کاهش دهید تا از این مشکلات جلوگیری شود.
• پارگی و ترک‌خوردگی نوار: کشش نادرست و ناهموار می‌تواند باعث ایجاد ترک و پارگی در نوار نقاله شود. برای جلوگیری از این مشکل، تنظیم کشش باید به‌صورت منظم انجام شود و در صورت نیاز نوار تعویض گردد.

سوالات متداول کاربران در مورد تسمه نقاله

1. چگونه می‌توان سرعت بهینه تسمه نقاله را برای جلوگیری از سایش و خرابی تنظیم کرد؟
   سرعت نقاله باید با نوع مواد، طول مسیر، و مشخصات تسمه هماهنگ باشد. سرعت بالا باعث افزایش سایش و کاهش عمر تسمه می‌شود، در حالی که سرعت کم می‌تواند باعث ایجاد کشش بیش از حد و خستگی مواد شود. تنظیم دقیق سرعت به کمک سنسورها و کنترل‌کننده‌ها می‌تواند عملکرد بهینه و طول عمر بیشتر را تضمین کند.
2. چگونه می‌توان تنش‌های وارد بر تسمه نقاله را به‌طور دقیق اندازه‌گیری کرد؟
   تنش‌های وارد بر تسمه می‌توانند با استفاده از سنسورهای کشش و ابزارهای مکانیکی دقیق اندازه‌گیری شوند. این تنش‌ها معمولاً در نقاطی مانند محل قرارگیری درام‌ها و پیچ‌های تنظیم رخ می‌دهند و باید به‌طور دوره‌ای اندازه‌گیری و تنظیم شوند تا از کشیدگی و تغییر شکل تسمه جلوگیری شود.
3. چگونه می‌توان کشش اولیه تسمه نقاله را به‌طور دقیق تنظیم کرد تا از لغزش جلوگیری شود؟
   تنظیم دقیق کشش اولیه تسمه می‌تواند از لغزش آن جلوگیری کند. برای این کار از ابزارهای اندازه‌گیری کشش و تنظیم‌کننده‌های مکانیکی استفاده می‌شود. برخی از سیستم‌های پیشرفته، تنظیمات خودکار کشش دارند که با سنسورهای حساس به کشش، میزان کشش را به‌طور مداوم تنظیم می‌کنند.
4. چه زمانی باید از تسمه نقاله‌های با تقویت‌کننده‌های فلزی (استیل کورد) به‌جای تقویت‌کننده‌های EP استفاده کرد؟
   تسمه‌های با تقویت‌کننده‌های فلزی برای جابجایی مواد بسیار سنگین و کاربردهای سنگین مانند معادن و صنایع فولاد مناسب‌اند. تقویت‌کننده‌های EP برای بارهای متوسط مناسب هستند و معمولاً در صنایع غذایی و بسته‌بندی استفاده می‌شوند. اگر شرایط کاری شما به مقاومت بسیار بالایی نیاز دارد، بهتر است از تقویت‌کننده‌های فلزی استفاده کنید.
5. آیا نیاز است درام‌ها به‌صورت دوره‌ای تمیزکاری و بررسی شوند؟ اگر بله، چرا؟
   بله، درام‌ها باید به‌طور منظم تمیز و بررسی شوند، زیرا کثیفی و مواد زائد روی درام می‌تواند باعث کاهش چسبندگی و ایجاد لغزش تسمه شود. همچنین، این تمیزکاری از تجمع مواد خورنده و ساینده جلوگیری کرده و عمر تسمه را افزایش می‌دهد.
6. چگونه می‌توان تسمه نقاله را در محیط‌های با دمای بسیار پایین (زیر صفر) به‌طور موثر به کار برد؟
   برای کار در دماهای زیر صفر، باید از تسمه‌هایی با مقاومت بالا در برابر سرما و انعطاف‌پذیری بالا استفاده کرد. علاوه بر این، استفاده از روان‌کننده‌های مخصوص دماهای پایین و تنظیم کشش تسمه برای جلوگیری از ترک‌خوردگی ضروری است.
7. چه روشی برای تشخیص مناطق ضعیف یا آسیب‌دیده در تسمه‌های نقاله وجود دارد؟
   برای تشخیص مناطق ضعیف، می‌توان از دستگاه‌های اولتراسونیک یا تست‌های مادون قرمز استفاده کرد. این دستگاه‌ها نقاط ضعیف و فرسوده تسمه را شناسایی کرده و به کاربر امکان می‌دهند که به‌طور پیشگیرانه نسبت به تعمیر یا تعویض تسمه اقدام کند.
8. در چه شرایطی باید از تسمه نقاله‌های مقاوم به الکتریسیته ساکن استفاده کرد؟
   در محیط‌های قابل اشتعال یا انفجار، مانند صنایع پتروشیمی یا کارخانه‌های آرد، استفاده از تسمه‌های مقاوم به الکتریسیته ساکن ضروری است. این تسمه‌ها از ایجاد جرقه‌های ناشی از الکتریسیته ساکن جلوگیری کرده و ایمنی را افزایش می‌دهند.
9. در صورت پاره شدن تسمه در طول عملیات، چه روش‌هایی برای تعمیر سریع آن وجود دارد؟
   در صورت پاره شدن تسمه، می‌توان از روش‌های آپارات مکانیکی مانند استفاده از گیره‌ها و بست‌های فلزی استفاده کرد. این روش‌ها تعمیر سریع و موقتی هستند و به تسمه اجازه می‌دهند تا زمان تعویض یا تعمیر کامل به کار خود ادامه دهد.
10. چگونه می‌توان از انحراف تسمه نقاله جلوگیری کرد و آن را در مسیر درست نگه داشت؟
    انحراف تسمه می‌تواند با تنظیم دقیق تراز درام‌ها، کشش مناسب و استفاده از رولیک راهنما در فواصل منظم کنترل شود. همچنین، می‌توان از سنسورهای انحراف برای هشدار زودهنگام و اصلاح خودکار مسیر تسمه استفاده کرد.
11. آیا انتخاب عرض مناسب تسمه نقاله تأثیری در کارایی سیستم حمل و نقل دارد؟
    بله، انتخاب عرض مناسب تسمه نقاله اهمیت بالایی دارد. عرض نادرست می‌تواند باعث ریزش مواد از کنار تسمه و کاهش کارایی سیستم شود. عرض تسمه باید به گونه‌ای انتخاب شود که علاوه بر امکان جابجایی مواد، فضای کافی برای انتقال آن‌ها در مرکز تسمه وجود داشته باشد.
12. آیا امکان استفاده از دو نوع مختلف تسمه نقاله در یک خط تولید وجود دارد؟
    بله، استفاده از دو نوع تسمه نقاله مختلف در یک خط تولید ممکن است، به شرطی که شرایط کاری و نوع مواد سازگار باشند. برای مثال، می‌توان در بخشی از خط از تسمه PVC برای انتقال مواد غذایی و در بخش دیگر از تسمه توری فلزی برای انتقال مواد داغ استفاده کرد.